Panuto sa pagsusulit

Ibahagi ninyo ang mga study hacks para sa pagsusulit.

Ibahagi ninyo ang mga study hacks para sa pagsusulit.

Ibahagi ninyo ang mga study hacks para sa pagsusulit.

Ibahagi ninyo ang mga study hacks para sa pagsusulit.

Its time para imulat na ang ating mga mata sa sistema ng edukasyon na sumira sa buhay ng karamihan.
Unang una, ano ang meritocratic education? Ang meritocratic education ay isang sistema ng edukasyon na nakapokus sa pagkamit ng "merit" o "rewards". Ang sistema ng paggragrado gamit ang mga test, ay nagpupukol sa ating critical thinking, na ang edukasyon ay para lamang kumuha ng diploma o makapasa imbes na nakapokus sa pagkatuto.
Karamihan ng nakakabit sa sistema ng UP ay meritocratic. Mula grade incentives, prerog, UPCAT, mga Cum Laude honor rolls, mga pagsusulit, diploma, burukrasya, at kahit ang katagang "honor and excellence" ang siyang bumubuo sa meritocratic education.
Kung tutuusin, napaka ableist at elitista ng ganitong klase ng edukasyon. Nakakulong sa silid, halos gustong gawing 24 oras ang pag-aaral, at kailangan sariling ambag ng materyales na kailangan para pumasa sa subject. Hindi mapagkakaila na ito ang naging sanhi din ng malawakang s*icide rates ng mga bansa na sinasagad ang purong meritokratikong edukasyon.
Ginagawa nitong hambog at kampante ang mga nanalo, at nagkakaroon ng pagkadismaya ang mga natatalo. Tinatanggalan nito ng oportunidad ang mga tao gamit ang burukratikong proseso, mga diploma at awards na magagamit upang magkaroon ng masmalaking advantage kaysa sa ibang tao. Madalas pa nga, inuudyok at pinupwersa nito ang mga tao na mandaya at magsinungaling. Aniya nga, ang karamihan ng mga bata ay nagaaral para pumasa ng pagsusulit at hindi para mag-aral talaga.
Ano ang alternatibo dito? Una, kalimutan muna natin lahat ng nasa libro at isipin natin kung paano natin nakukuha ang kaalaman sa mundo. Dito natin makikita kung paano nagsimula at kung paano umunlad ang lipunan natin. Isang mahalagang aspeto ng edukasyon ang pagtalakay sa Pilosopiya, kung paano hanapin ang impormasyon at kumpirmahin ito gamit ang sarili nating pag-iisip, pagobserba, at pananaliksik.
Pangalawa, ang modernong paaralan. Itong klase ng edukasyon ay binuo sa pagtutol sa simbahan at nasyonalismong indoktrinasyon sa panahon ng pagmumulat. Pero ayon sa pagsasalaysay ni Emma Goldman, ito ay naglalayon na hatakin palabas ang kaalaman mula sa estudyante imbes na ipinadadala sa loob. Nais nitong palawakin ang kalayaan ng estudyante, na tayo mismo ang mamimili ng kung ano ang aaralin natin, at ang guro ay imbes na nagdidikta at sumasalungat sa estudyante ay ginagabayan tayo, na may tanyag na kalayaan din sa pamamaraan sa pagturo (maliban sa pilitin ang bata na matuto). Isinasapuso nito ang prinsipyo na ang ating karanasan mismo ang pinakamagaling na guro. Sa aking pagapapaunlad nitong konsepto, ang debate at pagtugon sa diskurso at kritisismo ang batayan kung paano hubugin ang kaalaman ng isang tao imbes na ilulong sa pagsusulit ang mga mag-aaral. Kasalanan pa ng paaralan kung mali - mali pa ang checking sa papel.
Pangatlo, ang paaralan ay dapat desentralisado. Ang mundo mismo dapat ang magsilbing paaralan hindi lamang ang mga silid na nasa paaralan. Dapat ang impormasyon, mga libro, research papers at mga kaalaman ay hindi ikinukubli mula sa publiko. Lahat ng lecture notes, kung kaya niyo, ay ipost niyo online via fake/alternative/secondary accounts. Kung gusto niyo, gawa kayo ng sarili niyong vlog at idiscuss ang mahahalagang natutunan mula sa lecture.
Pang-apat. Ang demonstration ng kakayahan ang dapat magsilbi kung paano iassess ang mga skills ng tao. Madaling pekein ang mga dokumento, at hindi nito maisasalaysay ang buong pagsisikap at kaalaman na mayroon tayo. Pero madaling malaman kung nasanay na tayo sa iisang partikular na gawain.
Hindi nakukuha sa dami ng scholarship, sa kawalan ng UPCAT, at sa dami ng graduates ang maayos na edukasyon. Palayain natin ang mga kapwa natin mag-aaral sa bulok na sistemang edukasyon na ipinamana sa atin.
Reading recommendations:
"The Tyrannny of Merit: What's become of the common Good?" ~Michael Sandel
"The Social Importance of the Modern School" ~Emma Goldman
"Unschooling" ~Peter Gray

In the Filipino section of one of the CET reviewers I'm answering, there is this sentence:
Nakakaginhawa sa kaloobang malaman na may lunas ang sakit ni lolo. Walang mali.
The answer was letter A, and I do understand that because it really is supposed to be "Nakagiginhawa." However, I don't understand why letter B isn't an answer too, since ever since elementary Filipino, I was taught that you're supposed to turn "na" into "-ng" after the previous word if it precedes a word ending in a vowel or the letter "n," but apparently this is wrong.
What is the true rule for this?

Nais ko pong mag-apply sa AAMPF, anong mga paghahanda po ang aking dapat gawin, ano po ang mga nilalaman ng pagsusulit? multiple choice po ba? at mayroon po bang essay na bahagi?
​

title ^^
alin po ang wastong gamitin para sa pangungusap na 'to: Tanggap ko ng/nang hindi ko naipasa ang pagsusulit.
salamat!

Isang munting gusgusing bata ang nangarap Makakatungtong din sila sa hinaharap Makakaahon din sila sa paghihirap
Kaya't kapag pumapasok ng paaralan Gising nang maaga at paghahandaan Bagong umagang pangarap ay makamtan
Ilang ilog at bundok dinadaanan Malayo't, nakapaa, masukal at putikan Kaniyang nilalakad, makapunta lamang
Sa kanilang klase, siya ang nahuhulî Tuwing pagsusulit, laging humihingi Tuwing recess, nakatulala sa tabi
Kahit ganyan ang kaniyang kalagayan Mayrong takdang aralin sa paaralan Papel, tinta at kasipagan kailangan
Ang pagpatak ng nalusaw na kandila Sa loob ng bahay na yari sa nipa Nagpupuyat, pilit na ginagawa
Sa ilang dekada na kaniyang binata Ang butong itinanim ngayo'y nagbunga Ng sa kaniyang buhay' ikagiginhawa

Naglalakad kami pauwi galing eskuwela. Lagi kaming magkasabay dahil pareho ang ruta na dinadaanan namin at bukod du'n, binilinan pa ako ng tatay niya na kung maaari ay sabayan ko siya. Tahimik siya, kaya kahit dalawang linggo na kaming sabay na umuuwi, hindi kami nagkikwentuhan. Subalit sa pagkakataong 'to, babasagin ko na ang katahimikan.
"Uy, diba nagsusulat ka ng mga tula?" sambit ko, napatingin ako sa kaniya at nakita ko ang biglaang pagngiti niya.
"Alam mo pala," sagot niya na may kasunod na mahinhin na pagtawa. "Oo, nagsusulat ako," pagpapatuloy niya.
Hindi ko pwedeng ihinto ang nasimulan ko. Sa tingin ko, sa paksa ng aming usapan, ay gusto niya ring ituloy pa. Kaya agad akong nag-isip ng susunod na sasabihin at may kung anong bumbilya na umilaw sa aking kokote.
"Para sa'yo, ano ang pinakamalungkot na salita?" tanungan kong pang Miss Universe.
Bumagal ang lakad niya. Halatang pursigidong masagot ang tanong ko. Hindi nagtagal ay may naisagot siya.
"Muntik. Ayun ang pinakamalungkot. Muntik na kong manalo sa sinalihan kong patimpalak. Muntik ko nang maperfect ang pagsusulit natin kanina. Muntik nang maging kami. Muntik nang maging masaya," napayuko siya, halata ang lungkot. Ilang sandali lang nang magkaroon ulit siya ng lakas upang magsalita. "Ikaw, ano namang pinakamasayang salita para sa'yo?" tanong niya.
Hindi ko inasahan na may itatanong din siya. Biglaan akong nagpapaltik-paltik ng daliri. Ritwal ko kapag nag-iisip nang malalim. Epektib naman dahil agad may pumasok sa isip ko. Ngumiti muna ako sa kaniya bago sumagot.
"Muntik. Ayun ang pinakamasayang salita para sa'kin" napatingin siya sa'kin at bahagyang tumaas ang kilay niya, agad akong nagpatuloy bago pa man siya makapagtanong kung bakit "Muntik nang hindi umabot ang piyesa ko sa sinalihan nating patimpalak. Muntik na akong bumagsak sa tinutukoy mong pagsusulit. Muntik na 'kong maging malungkot. Muntik na 'kong sumuko"
Bumaba ang kaninang nakataas na kilay niya. Nakangiti siyang nagpatango-tango. Mukhang kumbinsido siya sa isinagot ko. Sayang dahil hanggang doon na lang ang usapan dahil nasa kabilang kalsada na ang bahay nila. Matapos magpasalamat at magpaalam, ay agad siyang tumawid, hindi napansin ang rumaragasang kotse. Agad kong inabot ang braso niya at hinila siya. Mabuti na lang at umabot ako. Kumakabog ang dibdib ko sa kaba. Isa lang ang nasambit ko,
"Muntik na"

Pasensya na kasi nagbunga lang yung tanong mula sa kasabugan ko ngayong hatinggabi HAHAAH. Pero naisip ko lang na kapag pinaikli mo ang "Paano ito", nagiging panuto ito. Tama ba o mali yon?

Sumakay ako ng jeep ng madaling araw kanina habang pauwi galing kung saan. Katapat ng isang palengke ang lugar na pinagtitipunan ng mga tsuper habang nakapila ang mga gumagaralgal nilang mga sasakyan. Iilan pa lang ang laman nung jeep na papunta sa amin pero bakas ang antok sa mga mukha ng mga tao roon. Dulot siguro ng pagod o kaya naman ng ginaw ng umaga.
Isa sa mumunting mga paraan ko ng pagpatay ng oras ang pagpanood ng mga tao sa paligid. Nung umagang iyon, dahilang kalahating tulog ang karamihan ng kasama, natutok ang aking atensiyon sa isang batang babae na hindi ko masigurado kung pito o labing-isang taong gulang. Baka 7 kasi may pinsan akong ganoon kahaba ang mga braso't binti, ngunit baka rin 11 dahil mukhang may kakulangan sa sustansiya ang pagkain niya sa araw-araw. Maikli ang buhok, may kuwintas na ginto o baka kulay ginto lang, t-shirt na grey na mukhang nabanat na ang leeg sa dami ng beses naisuot, salawal na marahil dati'y higit na puti noong bago, at tsinelas na mukhang sumusuko na.
May espasyo ang sasakyan ngunit tila ipinagsisiksikan niya ang kanyang kaliitan sa likuran ng drayber habang yakap-yakap ang isang bag na mukhang pilit isinara at sasabog ang zipper sakaling lagyan pa ng karagdagang laman. May halong kaba ang kanyang hitsura at lalo itong nakikita habang napupuno ang sasakyan.
Nung tatatlo na lang ang kulang itinayo ng bata ang kanyang sarili at dali-daling umupo sa kuwadradong basurahan sa gitna. Napatingin at nagtanong tuloy ang tsuper kung anong ginagawa niya. Bakas ang kaba pero mas halata ang pag-asa nung sinabi ng bata na wala daw siyang pambayad at kung "okay" lang daw e kahit doon na lang siya umupo-- natuluyang mapuno ang jeep habang nakatitig ang drayber sa bata at ang bata sa drayber, may katahimikan at parang ang huni lang ng mahinang ilaw na dilaw ang naririnig-- "sige na nga," bigkas ni mamang tsuper. Nawala ang bakasakali sa ngiti ng bata at naging higit na malaki ito. Nakahinga na siya ng malalim dahil umandar na ang jeep.
Matapos ang ilang liko at minuto sinimulang buksan ng bata ang kaniyang bag. Nilabas ang isang malaking plastik labo na puno ng iba't ibang gulay na may karumihan ang histura at mukhang napulot sa sahig sa pagkalamog at pagkakaiba-iba. Tinitigan niya ito ng may halong lungkot at saya ng ilang mga sandali ng biglang nag-iba ang pagkakapinta ng kanyang mukha; tila may problema nanaman.
Hinalungkat ang bag, nailabas ang mga sigarilyong maaring nilalako niya noong bata pa ang gabi, towel, at mga kendi. Natigil lang ang kagagalaw niya nung nailabas niya ang isang bala ng DVD na parang sagot sa isang napaka hirap na tanong sa pagsusulit na alam mo at pilit mong inalala at nung matandaan 'di mo mapigilang kumutitap ang mga mata dahil sigurado kang tama ito.
Pinagmasdan niya ito ng mabuti. 'Di ko natignan ng matagal ang bala pero mukhang koreanobela iyon. Nang makunteto na siya, muling ibinalik ng bata ang kanyang hanap buhay, plastik labo puno ng gulay (marahil para sa pamilya), at libangang DVD sa bag ng may kasamang hirap sa pagsara. Hingang malalim, tingin sa malayo ng ilang mga saglit, may bumabang pasahero. Lumipat ang bata mula sa kinauupan papunta sa tunay na upuan, yakap pa rin ang bag, yumuko at sinubok matulog.
Bumaba na ako ng jeep ilang sandali nang makaupo ang bata. Maginaw pa rin ang hangin habang pabukas na ang araw ng ibang mga tao, ang akin, at siguro pati yung sa bata, pasara pa lamang.

Ako ay hindi nakagraduate Ako ay unemployed Ako ay may kinakaharap na kaso Ako ay nasiraan nang imahe Ako ay na-istuck sa negatibong sitwasyon Ako ay nawalan nang dahilan para magpatuloy At higit sa lahat, nadismaya ko ang aking ina.
Magandang araw! Ako po si Vincent at ako ay kasalukuyang humaharap sa napakadaming mabibigat na suliranin nang dahil sa aso.
Nagsimula ito nung 2nd quarter nang 2021; ang kapitbahay namin ay nag-alaga nang aso na nakita nila kung saan, ang aso nila ay may malakas na pagtahol at nag-iingay ito sa apat na pagkakataon: (1) kapag may nakitang tao, (2) kapag may nakitang kahit anong hayop, (3) kapag may tumahol na ibang aso, at (4) kapag sya ay nagugutom, masaya or hindi pinapalabas.
Ako at ang aking dalawang kapatid ay laging naiistorbo sa amin online class lalo na kapag may reporting or nalalapit na pagsusulit kung saan kailanggan namin mag-aral at magkabisa nang mga bagay bagay; isa pa yung problema namin, sa pagtulog sapagkat walang pinipiling oras yung pag-iingay nang nasabing aso.
Kaya naman noong August 2021 ay napagdesisyonan ko nang i-report ito sa barangay at ipa-blotter ang aking kapitbahay, opo doon ako dimiretso sapagkat nakasisigurado akong hindi makakausap nang maayos yung kapitbahay namin - binase ko ito sa kanilang kilos, pananalita, ugali at sitwasyon sa buhay. Ako'y nanghingi nang update sa barangay nang dalawang beses hanggang sa lumipas na lang ang isang buwan at wala pa ring nangyayari sa aking hinaing, kasi sino nga naman ang seseryoso sa problemang sangkot ang aso? Marahil ang nakararami ay iisiping "aso lang yun eh, hayaan mo na"; pero hindi iyon ganun sapagkat kami ay nawalan na nang karapatan matulog at magpahinga sa sarili naming pamamahay at napapansin ko na ang mabagal na proseso nang paglala nang aming kalusugan, lalo na sa aking nanay.
Noong November 3 nang hapon, habang ako ay gumagawa nang aking prototype, manuscript at power point presentation para sa aking thesis na sya namang ipapasa before November 5, 2021, ako ay pinakiusapan nang aking nanay na magbantay sa paninda naming meryenda sapagkat sya ay uuwi na muna para magluto pa nang bananaque na pandagdag sa amin paninda.
Habang ako ay nagbabantay nang paninda, napaisip akong ikonsiderang kausapin ang aming kapitbahay sa kanilang garahe patungkol nga sa maingay nilang aso, kinausap ko sya sa maayos na paraan at ipinunto kung gaano kalaking perwisyo at sakit sa ulo yung dulot nang pag-aalaga na meron sila, ngunit imbis na mag-isip nang solusyon ay sya ay napikon, nagmura at ako'y inatake gamit ang suntok.
Ako naman ay umatras ngunit nadaplisan pa rin at bumigay na sa galit at gumanti, sinuntok ko sya nang eksaktong tatlong beses sa gilid nang kanyang ulo habang sya naman namato at nantok rin sa parehas na oras, tinagka nya akong buhusan nang kumukulong sabaw na kanyang paninda ngunit ininda nya ang kanyang ulo, napabitaw sa hawak nya at bumuhos ito sa aming dalawa; noong panahon na iyon ay napansin na kami nang mga tricycle driver sa paligid at pinatigil na kami sa aming away. Habang paalis ay ako ay nagbanta nang masamang bagay at nagsabing hindi ko papalampasin yung nangyari at yung kanilang kawalan nang interes solusyonan yung problema.
Ako ay umuwi at pinilit ipagpatuloy ang aking gawain habang inaasahan na ang barangay na iimbitahan ako sa kanila para sa isang usapan; pagdating ko doon ay nag-uusap na yung kapitbahay namin at tumanggi nang pagsalitain ako't hingiin ang aking panig. Nagrequest agad kaming parehas nang medicolegal at pumunta na sa hospital. Pagdating namin doon ay may naghihintay nang mga pulis na sya namang kamag-anak nang aking nakaaway, sya ay nag-eeskandalo at hinarass pa ako at ang aking nanay nang nasabing pulis kaya naman sya ay pinaalis nang guwardya nang hospital.
Pagkatapos noon ay dumiretso ulit kami sa barangay kung saan kausap nanaman nang panig nila ang barangay, ako ay binangga at dinuro duro nang anak nang pulis, binigyan ako nang pagkakataon magsali sa oras na iyon ngunit ako ay palaging binabara at hinaharang magsalita, ang barangay official naman na responsable sa amin ay wala ring ginawa sa naging kilos nang kabilang panig.
Ako ay inimbitahan agad sa presinto, walang counseling, walang kasunduan or kahit anong klase nang pag-uusap na nangyari sa barangay; para malinis ang aking pangalan at maipaliwanag ang mga nangyari, ako naman ay kusang sumama sa presinto. Ako ay nahingian nang dipensa ngunit kinasuhan pa rin nang "alleged physical injury" kung saan ako ay nakadestino nang i-detain at lahat nang ito ay nangyari agad sa loob nang wala pang sampung oras (10hrs.).
Labing tatlong araw ang itinagal ko sa detention center kung saan napakagrabe't hindi makatao ang sitwasyon dahil sa space, amoy, at pangkalahatang sitwasyon (hindi na ako magbibigay nang detalye sapagkat baka kung mapaano pa ako sa pagsabi nang katotohanan); pakikipag-usap lamang ang pangunahing libangan doon habang walang hanggan na pag-iisip sa mga indibidwal na pagkaakamali sa kilos at desisyon.
Kada may dumarating na pagkain sa akin mula sa labas ay una ko agad hinahanap ang sulat para sa akin nang aking nanay, kami ay nagbibigayan nang sulat habang iniinda ang mga negatibong pisikal na nararamdaman ko. Walang oras na lumilipas na hindi ako umiiyak sa loob; marami akong buhay na narinig, taong nakilala at napapakisamahang mga tao, at mas namulat pa sa sitwasyon nang Pilipinas.
Anim na buwan na mula noong pangyayaring yun ngunit hanggang ngayon ay araw araw ko pa ring naririnig ang tahol nang aso na nagpapaalala sa akin nang mga nangyari at sa nakakalungkot na sitwasyon nang aming pamamahay sa tabi nang aming kapitbahay.
Opo, anim na tao na at wala pa ring nangyayari sa aso, at tumatanggi silang kumilos patungkol sa pag-iistprbo na ginagawa nila. Inilapit ko na itong problema na ito sa iba't ibang key official sa Taguig maging sa mga senators (spoiler: may dalawang pumansin - yung dadalawang ikinokonsidera kong matino sa senado) pero wala pa ring update hanggang ngayon, isa pa ay halos lahat sila ay hindi macontact, hindi ma-email at nang-iignore lamang nang hinaing, kasi uulitin natin, sino nga bang papasnsin sa problemang may kinalaman yung "aso lang"?
Sa loob nang anim na buwan ay nilunod ko ang sarili sa paggala, pagbabike at paglalakbay sa iba't ibang lungsod at probinsya, kinilala't kinamusta ang aking mga naging kaklase noong high school at college, mga kamag-anak na hindi ko man lang kinausap buong buhay ko at umattend sa kabilat kanan na reunion, magdamag ako naghanap nang inspirasyon magpatuloy at dahilan para lumaban.
Ngunit ako ngayon ay bagsak pa rin, araw araw malungkot at nakakulong lang sa bahay at hindi makaalis sa sitwasyong kinalalagyan ko. Unemployed ako kahit na graduate ako sa isang engineering university sa Taguig (at gagraduate na sana sa pangalawa ko pang kurso), may sandamakmak na certificate galing sa webinars at training programs, etc.; Itong lahat ay mawawalan rin nang bisa kapag ako ay nahatulang guilty at nagkarecord na sa NBI kasi sino nga namang mag-eemploy nang isang kriminal.
Sa totoo lang, hindi mawala sa isip ko ang pagganti sa masamang paraan, sobra akong naapektuhan at ang pamilya ko dahil sa mga pangyayari; masama man at selfish pero nasa isip ko rin ang pagtapos sa lahat pagkatapos gumanti, lalo na't wala pa ring nangyayaring maganda sa buhay ko.
Sa huli, isa pa rin akong talunan, walang mapatunayan, walang kapangyarihan at kahiya hiyang indibidwal na sinayang lang ang kanyang potensyal at nagpapalusot lamang sa negatibo kong sitwasyon. Opo aware akong may nagmamahal pa sa akin at ikinokonsidera akong mahalaga pero maya't maya, gustong gusto ko nang isuko ang lahat para sa isang kalokohan hindi ko na mababawi.
Pangatlong hearing ko po sa ika- 24 ng June 2022 sa kasong "less serious physical injury". At habang palapit nang palapit ang araw ay ako'y nawawalan nang gana mamuhay.
Anong masasabi mo? Maluwag po kayong magsabi nang kahit ano (any kind of criticism works), ang opinyon at hinanaing nang bawat isa sa inyo ay mahalaga. Maraming salamat po sa inyo.

I am honestly disappointed in some of our school teachers. In the exams of Araling Panlipunan, Science and Filipino, they mostly contain topics or questions that were not included in our handouts and have not been discussed. They are not even necessarily questions that require you to use stocked knowledge or common sense; you could not make an educated guess.
Ito ‘yung rason kung bakit pinipili ko nalang hindi masyadong effortan ang pagrereview. May mga times talagang ‘yung mga itinuturo ng mga guro namin ay mga 30% lamang ng pagsusulit.
I end up searching many of the answers on the internet, kasi iniisip kong unfair kung isesearch ng iba tapos igueguess ko lang. Pero nakakaramdam ako ng guilt, eh, lalo na’t academic scholar ako sa school namin. I really don’t like cheating. I have no choice though, the teachers made this decision to pressure us into doing so.
Have you guys been through this too? If so, how did you handle it? Nag-resort din ba kayo sa cheating nalang dahil risky?

I dunno who would even care to read this but I will still get it out there for the world to criticize or shed more light for me..
Pwede naman akong manahimik and sino ba naman din ako? Di din naman ako expert sa politics or sa history ng Pilipinas pero this coming election has been challenging me to read more and be not apathetic to what’s happening. In fact! Wala ako sa official list ng absentee voters dito kahit na nag apply ako to register. Sobrang dismayado ako kahit iisang boto lang naman ako. Well, isa yung boto ko sa nagpanalo kay PRD pero dismayado ako sa boto ko na yun.
Wala ako sa Pinas and in fact in a first-world country pa na in a few years ay pwede na akong mag apply maging citizen at kalimutan na ang pagiging Pilipino since magulo at mahirap naman na bansa ang Pinas..(I’m shaking and I feel so emotional, coz I am) Mahal ko ang Pinas..super..and I’m sure kayo rin.
Nakaka aliw makipag discussion ng mga kanya-kanyang kuro-kuro about everyone and everything pero nakakadismaya ng sobra yung amount ng fake news at black propaganda na kinoconsume ng mga Pinoy. Ako mismo minsan nalilito kasi di naman ako expert sa history lalu na yung sa time ni Marcos. History to me back then was all for the grades. Kinabisado ang mga petsa at pangalan para sa grado, para makuha ung pinaka mataas na marka sa pagsusulit and I delivered, yamot pa yung bunso namin saken dahil lagi syang kinocompare saken nung History teacher namin. Gusto ko lang ng mataas na grades nun pero di ko na dinelve deeper pa ang history, may ilan pang, 7-8 pa kaming subjects na iniintindi pa bukod sa pagiging teenager. Tapos makikita ko yung mga posts about PBB 🤦🏻‍♀️ we atleast memorized those things kahit walang deep understanding. Pinoproblema ko tuloy yung 6yr old kong anak kung paano kong kahit papaano ay maturuan ng Philippine history sa panahong mahirap tantsahin kung alin ang tunay sa fake news. Na ako nga kinekwestyon ko yung mga natutunan ko dati.
Di ko alam kung paano nyu naviview yung pagtatanong ko sa inyo minsan. I am not to attack or makipag debate, curious lang din ako sa thought process nyu. Kayo ba di curious kung bakit ako kakampink? Curious lang din ako bakit BBM kayo despite yung mga videos na mismo nanggagaling na sa bibig ni BBM yung nag iincriminate sakanya. Si Leni diba sabi nyu sabaw dahil sa mga sagot nya, pero makikita naman sa mga comments na sabaw din yung mga tao. 😔
Di ako nagtotouch ng topics na I have soooooooo little knowledge of pero pag may sinabi kayo saken, inaaral ko. Ou, imbes na magbumble na lang ako para magkajowa, nagbabasa ako para maintindihan ko na baka nga mali yung mga pinapaniwalaan ko. Na baka kawawa nga ako believing in stupid things na bakit di ko makita.
I was on fire..char..asking around, not arguing, not debating..sobrang curious lang talaga ko sa kung bakit si BBM, gusto kong ma “blow” yung mind ko of things na di ko alam bakit si BBM, baka may points na di ko alam, may justifications na dapat ko madinig kaso ano ang nakukuha kong sagot?
May sumagot na “Gusto ko syang bigyan ng chance para mapakita na di sya masamang tao” 😔 with the expense of the presidential position? With the expense of the Filipino people? Totoo ba?
Meron naman na nag expect ako kasi nga matatalino sila, ang nasagot lang sakin is “ayaw ko lang kay Leni” like she’s a plague 😓 and said na “halaa..ayoko ng mga gantong usapan”. I was just really expecting an intelligent conversation ba sana..yung mamamangha ako 😓
Meron pa ang sinagot saken are mga conspiracy theories, I was trying to be open minded and probed more, coz I really want to understand them..and she gave me those “alam mo ba na NPA si Ninoy? And Malaysian citizen sya, may Malaysian passport sya” I was asking for sources or links. I got “magresearch ka” 😓 So I did, bilang makulit ako eh. Read up on it and just decided to not go further na sa topic coz I got my answer. Na he really did have a Malaysian passport pero it was fake. So ok na ko dun..then this morning, sent me an article..
https://www.gmanetwork.com/news/topstories/specialreports/198820/ninoy-networked-with-everyone-reds-included/story/
Sabi ko binasa ko kahit mejo torture. Baka nga kasi mali ang mga alam ko. So I asked her kung binasa nya and what was the conclusion? The answer I got.. “C ninoy may kasalanan sa hacienda luisita” 🤦🏻‍♀️😭 naiiyak akooooooo 😭 I told her na torture ung article coz it was sprinkled with lots of names and dates na mejo too much na for my level of knowledge sa PH history. Pero I told her too, kung binasa nya and inintindi yung article, she wouldn’t have sent it to me. Kasi it was an article leaning in favor of Ninoy, catchy lang yung title.. 😔 but imagine..matatalinong professionals tong mga kausap ko 😔 they are not just some trolls sa facebook..eh paano pa yung mga taong kulang sa knowledge?
Di ko din alam purpose ko pero nalulungkot ako talaga on what has become of Pilipinas kong mahal.

Maging ambassador ng Cloud team, kumpletuhin ang mga misyon sa Kronos galaxy at laging manalo.
Ang CRODO team ay naghahanap ng isang mahuhusay na team — lahat ng tao ay bahagi ng CRODO platform team at handang ibahagi ang mga benepisyo ng CRODO platform sa mga driver, na nag-aalok sa mga user ng isang komunidad na bumuo ng mga ideya at nagbibigay sa kanila ng magagandang ideya. Kasama ang mga miyembro at tumatanggap ng mga natitirang mapagkukunan at mga parangal para sa mga pangunahing proyekto.
Ayon sa iyong panlasa
Ikaw ay gagantimpalaan ng simbolo ng CROD.
Maaari mong hatiin ang mga token ng CROD upang manalo ng mga premyo at ibenta ang mga ito sa listahan.
Gawing mas sikat ang iyong blog.
Pag-usapan ang tungkol sa mga bagong proyekto, proyekto ng embahada at ang komunidad ng IdoCrodo.
Kumuha ng pagsusulit.
Galugarin ang industriya ng cryptocurrency at tingnan ang mga proyektong nagsasama ng teknolohiya ng nilalaman ng iyong auditor sa iyong website.
Bilang kinatawan ni Carlton.
Ang mga pagkakaibang ito ay nagpapatuloy sa komunikasyon at pagbuo ng mga proyekto sa mga manunulat sa larangang ito.
Mga tuntunin ng pakikilahok
Sa pagsang-ayon ni Crudo.
Ang pag-apruba ay tumatagal ng 1–7 araw
Parte ka ng team namin dito!
premium
Makakatanggap ang mga user ng CROD
Ito ang panahon kung saan nangongolekta din ang mga ambassador ng CROD ng mga puntos ng CROD mula sa lahat ng ambassador ng ambassador batay sa kabuuang bilang ng mga puntos na nakolekta sa panahong iyon.
Lahat ng season ay may CROD number.
Gastos sa transportasyon:
Ang mga nakumpletong sheet ay nagdadala ng mga puntos.
Ipamahagi ang mga numero ng CROD sa lahat ng kalahok.

May story ako.
Ako lang ang nag-iisang babae sa pinag-tatrabahuhan kong kumpanya at alam ko na kung bakit.
Isa akong fresh graduate sa kolehiyo at gusto ko na talagang makapag-simula ng career agad-agad na walang kinalaman sa pagse-serve ng pagkain, pagpupunas ng mga gamit, o pag-dadala o timpla ng kape sa isang matandang negosyante. Sa naka-sanayan nag-aapply ako sa trabaho na may anim na araw na trabaho at marami-rami na rin akong interview na napagdaanan. Alam ko na ang tinapos kong HRM na kurso ay hindi gaanong makaka-kuha ng magandang oportunidad, pero naniniwala pa rin ako na may mas maganda pang trabaho na naghihintay sa akin. Kaya naman nanatili akong positibo, matyaga, at nag-aapply lang sa mga office jobs na may magandang benipisyo. Kahit halos wala na akong mapag-kunan ng makakain dahil sa magastos na mga interview, at least mapapag-tibay naman nito ang kakaunting pride na natitira sa akin.
Halos tatlong linggo na rin ang nakalipas, may isa akong phone interview sa isang internet security company. Ang kumpanyang iyon ay maraming offices sa amin at naghahanap sila ng bagong customer support specialist para sa kanilang international department. Ang mga requirements ay maganda o mahinahon na boses, good spoken and written grammar, kakaunting tech-knowledge, at may kakayahang mag-trabaho sa umaga at gabi. Ang office ay dalawang sakay lang sa mula sa amin, at mayroon silang magandang offer sa health insurance. Nag-aapply ako kahit lmitado lang din ang alam ko sa computer science. Naging maayos naman ang phone interview at matapos ang dalawang meetings sa HR at sa Management, binigyan nila ako ng isang napaka-gandang offer (kahit na wala pa talaga akong experience sa kahit anong trabaho).
Sa loob ng unang linggo ko, kailangan kong magtrabaho nang regular shift na 9-5 (am) para maging online ako kasabay ng manager ko, na nag-trabaho sa ibang branch ng kumpanya. Pagkatapos noon ay kailangan kong magtrabaho para sa regular na schedule ko bilang support - ang schedule ko ay 6 na araw na pasok (09:00 AM -05:00 PM (am) at may isang araw na night shift 09:00 PM - 05:00 AM respectively).
Sa unang araw ko, ang suot ko ay isang loose na sweater at mahabang skirt. Bilang sa kaalaman ko ay sa ganitong uri ng trabaho ay karamihan mga lalaki ang empleyado, ayaw ko naman mag-cause ng unnecessary attention dahil sa provocatively o inappropriately pag-susuot ng hindi naayon na attire. Ang lalaki sa front desk ay mukha namang maayos na tao. Pinakilala n'ya ang sarili n'ya bilang si Andrew bago n'ya ako tulungang mag-fill out ng mga paperwork at sinamahan n'ya na ako sa aking mesa at sa isang open space na workspace. Nakatitig lang ako sa tila walang katapusang mga desks habang naglalakad kami, napansin ko na halos hindi mo makikita ang mga mukha ng bawat taong nagta-trabaho na naka-upo sa bawat desks. Wala man lang akong nakita o napansin na babae habang nag-lalakad kami sa tila baga'y walang katapusang workspace na iyon, na talaga namang hindi normal at nakaka-bahala. Kahit ang kalmadong presensya ni Andrew ay hindi kayang maiwaglit ang wari kakaibang pakiramdam na naka-tuon sa akin. Halos maubusan ako ng hininga ng maramdaman ko ang mga presensya ng bagong kong co-workers na tila nagsasabi na "Hindi ka nababagay dito". Nagulat ako ng biglang huminto si Andrew sa isang desk na napuno ng mga printed memes, floral stickers, at isang lumang keychain na naka-patong sa harap ng monitor. Bukod pa doon ay natatakpan na rin ng makapal na alikabok ang keyboard, monitor at ang natitirang ispasyo ng desk.
"Ahhh... Anong nangyari..." Sabi ni Andrew sa medyo upset na boses. "Pasensya ka na." sabi nito habang nakatingin sa aking mga papeles. "Ah... Aya. Dapat matagal na 'tong nalinis. Kailangan kong maka-usap ang custodian".
"Ok lang 'yun", sagot ko. "Puwede ko namang punasan na lang 'yan, wala namang problema".
Medyo asiwa na noon si Andrew, pero habang ginagala ko ang aking paningin ay malinaw na wala ng ibang bakanteng desk maliban doon. Mabilis na natapos ang araw na iyon. Natutunan ko na ang mga dapat kung gawin na sumagot sa support related phone calls at gumawa ng bagong ticket para sa system. Kailangan ko ring i-monitor ang lahat ng pumapasok na chats at written tickets at isaayos ito base sa level ng urgency at type nito. Hindi naman ako required mag-bigay ng technical advice, pero dapat maging pamilyar ako sa aming product software. Bilang wala pa namang mga tawag ay pinaki-alaman ko muna ang manual. Halos wala akong maintindihan sa mga naroon kaya naman ginogle ko na lang ang karamihan na nasa manual. Kinumusta ako noon ng manager ko at mukhang hindi s'ya masaya sa mga lapses ko sa mga materials. Dahil pakiramdam ko wala akong matinong nagawa at gagawin sa mga oras na iyon ay panandalian akong nag-break para linisin ang mesa ko. Tumayo ako para tanungin si Andrew kung saan makaka-kuha ng basahan para sa mesa ko.
Agad-agad kong pinagsisihan ang desisyon kong iyon. Ang bawat mata sa kwarto ay tila napako sa pagtayo ko sa aking kinauupuan. Hindi ako sigurado pero maraming mga bulungan akong narinig habang papalayo ako sa aking mesa. Ang kaninang maingay na mga keyboard ay pahina nang pahina na halos kainin na ako ng lupa sa sobrang hindi ko pagiging kumportable at self-conscious na rin at the same time. Napansin ko na lang na halos halikan ko na ang dibdib ko sa pagyuko para lang hindi ako mapansin. Bago ako maka-rating sa isang palikong daan patungo sa front desk ay buong-lakas kong tinignan ang isang tila walang hiyang lalaki na nakatitig sa akin. Hindi ko alam kung ano ang inaasahan ko, pero 'yung overall appearance ng lalaking naka-hooding pang-asar na 'yun ay nagbigay ng matinding kilabot sa buong katawan ko. Siguro mga ka-edad ko s'ya pero hindi man lang s'ya nahiya o natinag sa pagkaka-titig n'ya sa akin sa kabila ng pagtitig ko sa kanya na may halong pagka-bwisit at inis. Isang kakila-kilabot na ngiti ang sumilaw sa mga labi nito habang naka-titig sa parteng bukong-bukong ng aking mga paa at dahan-dahan itong bumalik sa kanyang monitor. Inisip ko kung anong magiging reaksyon n'ya kapag tinitigan ko rin ng kaparehong paraan ng pagtitig n'ya sa akin ang tinitigyawat n'yang leeg. Parehong reaksyon pa rin ang nakuha ko habang naglalakad ako pabalik sa aking mesa kasama ang box ng computer wipes sa mga kamay ko.
May maganda ring nangyari sa araw na iyon. Habang nililinis ko ang mga drawer ng mesa ko ay may nakita akong half-used notebook mula sa nakaraang nagta-trabaho sa mesa ko. Hindi n'ya nilagay ang first name n'ya, kundi initial lang at last name: J. Espiritu. Pero, base sa dekorasyon ng notebook, sigurado ako na babae rin s'ya kagaya ko. Ang mga naiwan n'yang gamit ay nagbigay ng kapanatagan sa akin, pero 'yung notebook ang talagang pumukaw ng atensyon ko. Doon ay sinabi nito ang pina-ikli at simpleng manual gamit ang easy-to-undertand terms at mga explenasyon sa nakaka-litong terminolohiya at komplikadong panuto sa manual. Sa tulong n'ya ay nasurpresa ko ang aking manager sa aking product knowledge pagkatapos ng shift ko.
Matapos ang isang magandang araw ay buong tapang akong gumala sa office at nag-explore sa pantry. Binenta ni Andrew sa akin ang top-notch coffee machine at snacks sa nasabing pantry, tutal nagugutom na rin naman ako matapos ang isang emotionally, intellectually and productive na araw na 'yun. (Ansabe). Tsaka, medyo butas na rin 'yung bulsa at namumula na ang mga credit cards ko, kaya naman ayos na ako sa ilang pirasong masasarap na cookies. Habang papalapit ako ay may narinig akong malakas na usapan at tawanan sa pantry. Sa katangahan ko ay inisip ko na baka naman mas mainit, friendly o kahit maka-tao na sila sa akin. Subalit ang maliit na pantry ay napuno ng katahimikan the moment na pumasok ako sa pantry. May limang lalaki doon na mag-kakaiba ang edad at lalaki na naka-upo sa palibot ng isang maliit na lamesa, at lahat sila ay naka-titig na direkta sa akin.
"Panget na araw?" - Tugon ng isang pang-asar na boses. Agad kong itinaas ang ulo ko mula sa pagkaka-titig sa sahig para hanapin ang pinag-mulan ng boses. Hindi naging mahirap sa aking hanapin at malaman na mula iyon sa naka-hoodie na walang-hiyang tumitig sa akin nung nakaraan lang. "Siguro marami ka ng experience?" - Sambit pa nito sa nakaka-asar na tono at may-unting pag-taas ng kilay. "Para makakuha ng komportableng trabaho. Siguro sikat ka?".
"Ano 'to, high-school?" - Sagot ko sa malakas na boses. Hindi ko hilig kumompronta ng tao, pero sobra na 'to. Hostility is one thing, social awkwardness is another, pero pakiramdam ko isa 'tong 80's na high-school drama na mga trenta anyos ang mga bida bilang mga teenagers.
"Nandito lang ako para kumuha kape at kung may problema ka sa trabaho ko, puwede mong dalhin sa HR kung ano man ang issue mo". Nagpatuloy ako habang ine-enjoy ang namumutla at pahiyang mukha ng mga taong 'yun. Mabuti naman, gusto kong maramdaman nila ang katiting na discomfort na buong araw kung kinakaharap. Pinili kong lumayo sa aking mga co-workers, naglakad ako ng taas noo pabalik sa mesa ko na may hawak-hawak na tasa ng kape. Bago pa ako maka-upo at enjoyin ang masarap na kape, napansin kong may isang mensahe galing sa hindi kilalang number:
"You have quite an attitude, don't you?"
Nanigas ako habang hawak ang cell phone sa isa kong kamay at kape sa kabila. Habang prino-proseso ko ang tila breach sa personal security ko, naka-tanggap ulit ako ng dalawa pang mensahe. Isa ay ang hubo't-hubad kong katawan na sinend ko sa una kong serious college boyfriend. Ang pangalawa:
"Bakit hindi mo ngayon ibigay 'yang picture sa HR?"
Sa totoo lang, sobrang naapektuhan ako sa invasion ng privacy ko. Pumasok ang kahihiyan sa akin at sobrang naiinis ako for drawing so much unwanted attention sa sarili ko. Kasalanan ko lahat 'to. Pumasok ako sa isang office na puno ng ethical hackers na may pare-parehong pangalan ng aso bilang password. Walang duda na ang litratong iyon ay umiikot na sa buong office at lahat ng iyon ay salamat sa walang hiyang ka-trabaho ko, at isa na akong kakatuwang tao sa loob ng office. Hindi ko na ginalaw ang kape ko at umuwi na lang, habang pinipigilan ko ang bawat emosyon na bumuhos hanggang makarating ako sa safety ng bahay.
Halos hindi ako matigil sa kaiiyak nung gabing 'yun, iniisip ko na ang mga mukha ng mga ka-trabaho ko habang tigang na tigang na nakatitig sa hubad kong katawan. Mga alas tres na ng madaling araw, doon ko lang na-realize na wala ng kwenta para pa magpaka-lunod ako sa kahihiyan. Kailangan kong gumawa ng plano para maka-survive sa ganitong uri ng workplace. Quitting is not an option kasi masyadong malaki ang pasweldo nila para tumigil ako. Tsaka, halos tinapay na lang ang kaya kong bilhin sa araw-araw. Ang pangalawa kong option ay pumunta sa HR, but there's no way I was going to open that can of worms. Hindi ko mapapatunayan kong sino talaga ang nag-send ng mga mensahe na iyon. Last option? Stick with it, keep my head down, gawin ang trabaho na pinasukan ko at 'wag pansinin ang iba pang mga harassment na gagawin nila.
'Yun nga ang ginawa ko. Sa kabuuan ng isang linggong training ko ay pumapasok ako on time, hindi ako umaalis sa desk ko liban na lang kung pupunta sa palikuran. Iniwasan ko rin ang kahit anong contact kanino man at pinanatili ko lang ang aking mga mata sa mga inanimate objects. Salamat kay J. Espiritu, palagi akong on top ng training ko. Sa bawat bagong task na galing sa manager ko, laging may katumbas na entry sa kanyang notebook. Wala ng nakaka-gagong texts at face-to-face na kumprontasyon, pero mayroong kakatuwang pakiramdam na panibagong sisira sa kalagayan ko. Sa darating na biyernes na ang huling training ko, na nagdala sa akin sa huling entry sa notebook.
Night Shift Survival Guide:

• Matulog sa buong umaga bago ang shift at 'wag na 'wag kang matutulog.
• Walang sino man ang dapat maka-pasok.
• Panatilihing may pepper spray na dala. (Sa kahit anong sitwasyon).
• I-Check ang bawat aisle, meeting rooms. Huwag kalimutang i-check ang ilalim ng lamesa, balkonahe, kitchen tables at kahit likod ng cooler.
• Laging mag-open ng Skype na naka-ready sa emergency in case na hindi gumana ang mobile services.
• Panatilihing updated sa kaibigan/pamilya/lover kada oras.

Ang nasabing listahan ay medyo may kahulugan. Una, sabi ng HR puwede naman akong matulog sa pagitan ng 2-5 AM, basta malapit palagi sa akin ang office smartphone. Mayroon nga silang pull out couch sa isang conference room para lang talaga sa ganitong sitwasyon. Pangalawa, ang buong shift ay phone calls, kaya palaging may paraan para maka-tawag mula sa office phone, tama? Lastly, ang mga naka-outlined sa "Guide" ay parang O.A at paranoid. Siguro 'yung listahan ay satirical? (Ewan ko). Siguro si Espiritu parehas kami ng pakiramdam tungkol sa mga tila patay gutom na mga asong cold-blooded na co-workers? Pero 'yung isip ko nag-tatrabaho ng sobra-sobra para makita ang logic sa likod ng mga pag-iingat na ito. May kakatuwa akong pakiramdam na may importanteng impormasyon akong hindi nalalaman. Lahat 'yun iniisip ko habang paalis ako ng bahay nung biyernes na 'yun, last day ng training ko.
"Andrew", - Dahan-dahan akong lumapit sa kanya. "Puwede ba mag-tanong?"
"Sure thing", - Sagot n'ya na may maaliwalas na ngiti sa kanyang mga labi.
"Nagtataka lang ako, bakit wala akong nakikitang ibang support agents. I mean, 'di ba dapat merong at least lima pang tao para ma-cover 'yung six-day rotation cycle?"
"Kailangan mong tanungin ang manager mo tungkol d'yan. Most likely naka-kalat sila sa iba pang branch sa syudad. Normal lang naman 'yun sa ganoong kaso", - sagot n'ya. Pakiramdam ko tapos na kami sa diskusyon na 'yun matapos s'yang bumalik sa final tasks n'ya para sa linggong iyon.
"Meron bang ibang agent na nag-trabaho dito liban sa akin?" - Pagpapatuloy ko, dahil ganun na lamang ang kagustuhan kong malaman ang iba pang detalye sa babaeng nag-fill out ng notebook na s'ya namang ginagamit ko sa buong linggong iyon.
"Oo, may isang babae na humawak sa posisyon mo ng panandalian", - ani ni Andrew, habang naka-titig pa rin sa screen ng kanyang screen. Pero napansin kong tumigil na s'ya sa pag-tatype o pag-galaw ng mouse. Wari ko ay naka-titig lang s'ya sa iisang spot sa monitor n'ya.
"Andrew", - Nag-salubong ang mga kilay ko. "Sino 'yung nag-trabaho malapit sa main working space na talagang nakaka-inis? Maputla, medyo payat, maitim at kulot na buhok?" - Tanong ko, habang nagpapaikot ng daliri sa bandang ulunan ko para i-describe ang pagkaka-kulot ng nasabing lalake.
"Ah... Si Michael", - Sagot nito, napansin nito ang pagiging iritable ng boses ko. "May problema ba? Ginugulo ka ba n'ya?"
"Hindi" - Sagot ko, pero sa isip-isip ko ay nagtatalo na ang emosyon at sarili ko. "Have a good weekend, Andrew"
"Ikaw din", - Sagot nito, halata na may pagtataka sa boses nito habang papaalis ako.
Sa buong weekend na 'yun ay binabalik-balikan ko ang mga nangyari sa akin sa unang linggo ko. Pakiramdam ko may hindi sinasabi si Andrew sa akin na importante. Wala namang rason para maging iretable s'ya nung nabanggit ko 'yung babaeng nag-trabaho bago ako. May nag-reklamo na kaya kay Michael dati? Pu-puwede kayang si J. Espiritu? Si Michael ba ang dahilan ng survival guide sa notebook? Bakit s'ya umalis? Napaka-daming teorya ang bumagabag sa buong weekend ko. Bago ko pa nalaman, oras na para bumalik sa trabaho.
Ito ang araw na talagang sobrang daming trabaho. Kahapon ay Lunes, ang unang regular day shift. Mabilis lang dumaan ang nasabing araw, habang aligaga ako sa pag-sagot ng tawag, recording, sorting at assigning ng dose-dosenang customer complaints sa system namin. Hindi sapat ang salitang nasanay na ako at pagkatapos ng araw na 'yun ay sobrang pagod at ubos na ako. Saktong maglo-logout na ako, naka-tanggap na naman ako ng mensahe mula sa hindi kilalang number.
"Ang sipag mo naman. Hindi na ako makapag-hintay na mag night shift ka"
Seryoso?! Ito ang kauna-unahang mensahe na bumalot sa buong pagkatao ko ng takot. Agad-agad kong ginala ang paningin ko kung nasa paligid ba si Michael para kumprontahin ko s'ya sa pagse-send ng mensahe, pero kanina pa pala s'ya umalis. Matapos kong pakalmahin ang sarili ko, umuwi na ako at sinusubukan kong hanapin si J. Espiritu online. Ang pinaka best bet ko noon ay sa LinkedIn, at doon nga ay sinusubukan kong galugarin ang buong listahan ng mga babae na may kinalaman sa Proficient Technologies na naka-lagay sa profile nila (halos kakaunti lang talaga sila). Nung wala akong makita ay pumunta ako kay Andrew at doon nga sa friend list n'ya ay sa wakas nakita ko na ang hinahanap ko. May babae na pangalan ay Jennah Espiritu at unemployed ang status. Nag-send ako ng friend request na may mensahe na nag-papakilala at tinanong ko s'ya kung hinarass ba s'ya ng isa n'yang ka-trabaho. Sa wakas, pakiramdam ko may patutunguhan na ako, natulog ako at inihanda ang sarili para sa bukas na event.
Naisip ko na baka may kakaibang mangyayari dahil sa pagbabago ng schedule nung natulog ako ng Miyerkules. Nag-check ako ng LinkedIn halos pagka-gising ko mga ala una. Walang kahit anong sign kay Jennah, kaya naman natulog ulit ako para makapag-handa sa night shift. Medyo kinakabahan ako at excited at the same time kasi puwede ko ng mas malibot ang buong place of work ko intimately. Dahil walang day crowd, malaya akong makaka-gala at ma-eenjoy ang cookies, dumura sa baso ni Michael, KAHIT ANO!
May mga iilan pa ring mga nag-tatrabaho nung dumating ako para sa shift ko, pero hindi ko naman iyon pinansin at dahil sa nag-uumapaw na mga tawag at chats na aasikasuhin. Makalipas ang dalawang oras, ang bugso ng mga tawag at chats pati mga tickets ay unti-unting bumagal hanggang tuluyan na nga itong tumigil ng sabay-sabay halos alas onse na ng gabi noon. Sumandal ako sa kinauupuan ko at ginala-gala ang mga paningin sa aking workspace. Wala ng tao noon sa office at least sa nakikita ko. Naka-bukas ang lahat ng ilaw pero nung tinanggal ko ang headphones ko, may narinig akong mahinang jingling melody sa hindi kalayuan. Para s'yang Christmas carol, pero hirap akong tukuyin kong saan ito nangga-galing. Wala namang dahilan para matakot ako sa pangyayari, pero pakiramdam ko ang mga nagtayuang balahibo sa mga kamay ko ay nagsilbing alarm. Nang tumayo ako sa aking kinauupuan, nawala 'yung melody.
Well, naging paranoid na ako dati. Minsan ko ng inisip na na may lalaking sumusunod sa akin isang gabi hanggang nilagpasan n'ya ako at nagtungo sa kalapit na tindahan sa 'di kalayuan. Kahit mag-isa lang ako, lagi kong dino-double at triple check ang mga lock ng bahay bago matulog. Aaminin ko na ang mga takot ko ay wala naman talagang basehan. Mayroong naka-iwan ng headphones na konektado pa rin sa computer nito at naka-on ang music. O siguro may office party sa ibang kumpanya sa baba ng building. Ang makarinig ng kanta ay nakaka-takot lamang sa mga kakatuwang horror movies, 'di ba? 'DI BA?!
Para maka-siguro, hinalughog ko ang office para maka-siguro na mag-isa na nga lang ako. Habang naglalakad sa gitna ng mga magkaka-dikit na desks, naisip ko kung gaano ako ka-swerte na mayroon akong sariling corner spot. Hindi ko siguro kakayanin na mapalapit sa kahit sinong mga hindi kaaya-aya kong mga co-workers. Matapos ko ma-check ang bawat rows ay dumiretcho ako sa front desk area at nagmamasid sa mga kagamitan ni Andrew sa paghahanap ng clues. Nung wala akong makitang clues ay bumalik ako sa main room ng pantry. Unti-unti ng mas nagiging relaxed ang mga senses ko at tsaka ko lang napag-tanto na napasarap ata ang taste-testing ko sa mga cookies sa halip na mag-hanap ng mga kahina-hinalang mga bagay. Kailangan ko ng tumigil sa kaka-kain ng cookies, pero dahil bumalik na naman ang kaninang tunog na naririnig ko, mas malakas s'ya ngayon. At the same time, ang work smartphone ko (na kinakailangan dala-dala namin kung aalis kami sa aming work station) tumunog at may mensahe mula sa hindi na namang kilalang number.
So, nag-eenjoy ka ba sa cookies, ha?
Nanigas ang buong katawan ko habang prino-proseso ng utak ko ang mga pangyayari. Siguro hindi talaga umalis ng office si Michael at ngayon tinatakot ako. Kinalikot ko ang tenga ko noon at nakinig ng maigi. Walang kahit sino sa pantry as least sa nakikita at naririnig ko. Tsaka, kung si Michael ay nasa main workspace, hindi naman ganun kahirap na hulaan o sabihin na kumakain ako ng cookies. Habang dahan-dahan akong humihinga, hindi ko muna pinansin ang tunog at nakinig ako ng maigi kung may iba pa akong tunog na maririnig. Wala. Dahan-dahan, naglakad ako sa may pantry drawers at doon may nakita akong malaking kutsilyo. Alam ko bang gumamit ng kutsilyo? Hindi. Kaya ko kayang paalisin kung sino man ang unarmed na kalaban? Syempre.
Papunta na sana ako pabalik sa aking work station ng biglang may tawag na pumasok mula sa work phone. Ipinosisyon ko ang sarili ko ng kumportable sa pader ng pantry, kutsilyo sa kanang kamay, cell phone sa kabila, bago pa ako maka-sagot with the standard customer support greeting. Nag static na sa kabilang linya at iba pang ingay sunod ang tuluyang pagka-putol ng linya at katahimikan. Nung tinignan ko ang cell phone, nakita kong naka-patay na ito. Sinubukan kong buksan ulit ito, pero hindi na ito gumagana. Ok, ngayon kailangan ko ng bumalik sa computer ko in case na may pumasok pang mga tawag. Naalala ko bigla ang isa sa mga guide na galing kay Jennah habang isinusuksok ko ang walang kwentang cell phone sa bulsa ko.

• Laging mag-open ng Skype na naka-ready sa emergency in case na hindi gumana ang mobile services.

Nangyari rin kaya 'to sa kanya? Ang mga instructions sa notebook ay unti-unti ng nagkaroon ng kahulugan, at minumura ko ang sarili ko dahil sa pagiging tanga. Sa oras na lumabas ang mga salita sa bibig ko ay may isa na namang mensahe ang dumating sa cell phone. Kinuha ko iyon at sinubukang i-unlock, pero 'yung regular home screen ay hindi lumalabas. Ang lumabas lang ay isang white screen na may maikling text.
PUTANG INA. Ang mga babae dapat hindi ginagamit ng ganung mga uri ng salita.
Matapos kong mabasa 'yun ay nawala na ito sa screen at may panibagong text ang lumabas.
Bakit hindi ka lumabas at makipag-laro? Huwag mo ng isiping bitbitin pa 'yang kutsilyong hawak mo. Wala ring magagawa 'yan sa hawak kong baril.
Tinapon ko ang cell phone ko sa lapag at agad-agad ay nagtungo ako sa aking computer. Ang tunog ay mas lalong lumakas habang papalapit ako sa aking lamesa, doon ay nakita kong may isang baboy na stuffed toy. May fabric button ito sa bandang paanan at music note na kasama. Dito nagmumula ang tunog at nagpapatunay lamang na hindi ako mag-isa at may kung sino akong kasama. Ang malala pa, pinapanood nila ang bawat galaw ko at sinusubukang takutin gamit ang mga laruang pambata.
Unti-unti ng dumadaloy ang pagpapanic sa aking buong katawan at naghahanda na sa fight or flight scenario. Huminga ako ng malalim, sinusubukan kong pakalmahin ang buong katawan ko. So far wala pa naman akong naririnig ng kahit anong palatandaan na may ibang tao sa loob ng office. May mga background noises galing sa syudad sa labas at ang mga ingay mula sa naka-limutang patayin na computer ng isang employee. Kung sino man ang gumagawa nito sa akin, kailangan kong malaman ang kanilang eksaktong lokasyon para maplano ko ng maayos ang pag-takas ko. Isa pa, kailangan kong maka-kuha ng tulong sa lalong mas madaling panahon. Habang iginigilid ko ang laruan ay umupo na ako sa aking upuan at pinull-up ang Skype for business application. Mabilis akong nag-dial ng 911, habang naka-loudspeaker ang telepono. Tumunog na nga ang dial tone at agad-agad ay may live operator na sa kabilang linya. Ibibigay ko na sana ang mga hindi kanais-nais na pangyayari sa akin ng mga oras na iyon ng may biglang humawak sa bukong-bukong ko mula sa ilalim ng lamesa.
Halos maubos ang buong lakas ko sa pagsigaw habang nagpu-pumiglas ang mga paa at mabilis na tumakbo sa abot ng aking makakaya sa bilis na hindi ko akaling kaya ko. May narinig akong kung anong kumusyon sa aking likuran habang tumakbo, kasunod ng isang malakas ng putok, na inisip ko na lamang na galing sa kung ano o sino man ang humahabol sa akin. Bago ko pa malaman ay halos nasa ground floor na ako papunta sa pinto lagpas sa gwardiya na halatang nagulat sa mga nangyayari. Ang malamig na hangin ay mabilis na pumasok sa manipis kong sweater habang papalapit ako sa isang malapit na pedestrian para humingi ng tulong. Tumawag sila ng 911 at ang mga pulis ay agad namang dumating wala pang sampung minuto. Habang naghihintay ako kasama ang gwardiya para sa kanilang pag-dating, hindi maalis sa isip ko ang sinulat ni Jennah na warning, at kung gaano ako ka-tanga para ipagsa walang bahala ang mga ito.

• I-Check ang ang bawat aisle, meeting room. Huwag kalimutang i-check ang ilalim ng lamesa, balkonahe, kitchen tables at kahit likod ng cooler.

Agad-agad namang sinulat ng pulis ang mga nangyari sa akin at iniwan ako kasama ang isang pulis officer, umakyat s'ya para i-check ang office. Wala namang naka-labas-masok sa building mula nung tumakbo ako palabas, kaya malaki ang posibilidad na naroroon pa rin ang salarin at nagtatago sa loob. Sa pag-iisip ay halos bumaliktad ang buong sikmura ko at mas lalo akong lumapit sa may armas kong kasama. Maya-maya pa matapos kaming iwanan ng mga pulis, ang kasama kong pulis ay nag-radyo at isa-isa may mga boses na nagpapa-palit-palit sa radyo na humingi ng backup at nga mga codes na hindi ko maintindihan. Mabilis na nag-escalate ang mga sumunod na pangyayari. Imbis na pauwi ay dinala nila ako sa police station at doon ay nanatili ako sa isang interrogation room ng halos 2 oras bago pa sa wakas may dalawang pulis officer ang kumausap sa akin. Pagod na ako noon, miserable ang kalagayan at higit sa lahat litong-lito sa kung papaano naganap ang mga pangyayari. Gusto ko ng umuwi pero nanatili pa ako ng ilang oras para i-kuwento ang mga pangyayari sa dalawang pulis officer.
'Ahh... Meron kang kutsilyong hawak habang tumakbo ka galing sa pantry papunta sa lamesa mo? Sigurado ka ba?' Tanong ng isang nakaka-tandang officer na nagpakilala bilang Senior Investigator Manlapig.
'Ah. Ah... Oo.' pautal-utal kong sagot sa kanya. 'Naniniwala akong meron. Nag-papanic na ako noon, kaya mahirap sabihin. Tapos may baboy na stuffed toy, ' Sabi ko, habang tila baga'y nawawalan ako ng abilidad na mag-isip ng tama.
'At naniniwala ka na ang taong humaharass sa'yo ay si Michael Villareal?' Sabi ng isa pang officer, hindi ko maalala 'yung pangalan n'ya. Wala s'yang badge.
'Hindi ko alam buong pangalan n'ya, pero wala na akong ibang kilala na iba pang responsable.'
'At sa huling pagkakataon, just for the record, anong nangyari matapos mong mag-dial ng 911?' Tanong ni Manlapig sa ika-apat na pagkakataon sa gabing 'yun.
'May kung sino ang humawak sa binti ko. Bukong-bukong, actually. Nangyari 'yun bago pa ako magkaroon ng pagkakataong ipaliwanag ang sitwasyon sa operator. Nagsusumigaw at piglas ang mga paa ko tapos tumakbo hanggang may makita akong tao sa labas na pina-tawag ako sa 911 para sa tulong.' Sagot ko, habang pagod na pagod sa paulit-ulit at paikot-ikot na pagtatanong.
'Si Michael Villareal ay natagpuang patay sa hindi kalayuan ng iyong lamesa nung pumunta ang officer namin sa pinang-yarihan ng insidente. Nakita mo ba ang kanyang katawan nung tumakbo ka palabas ng office?' Tanong ng isang officer.
Halos malaglag ang panga ko sa mga narinig ko at tumitig sa dalawang pulis habang balisa at nanginginig sa takot.
'Hi.. Hi.. Hindi,' pabulong akong nag-salita, 'Hindi ko maintindihan,'
'Sinaksak s'ya hanggang sa mamatay gamit ang malaking kutsilyo. Ang katawan n'ya ay balot ng dalawampu't-tatlong saksak,' paliwanag ni Manlapig. 'At nakita namin ang kutsilyo ay nakabaon sa bibig nito, dahilan para dumikit ito sa sahig diretcho sa lalamunan,'
'May rason kami para pagsuspetyahan na ito rin ang sinasabi mong kutsilyo,' dagdag pa ng pangalawang officer.
Nakatitig ako sa dalawang pulis officer ng tahimik, hirap akong intindihin ang mga pangyayari lalo na't ang utak ko ay halos mawala na sa ulirat.
'Ang mga sinabi mo ay nagpapatunay lamang sa mga natagpuaan namin sa cell phone ni Michael Villareal. Nalaman namin na may roon siyang hacking apps,' pagpapatuloy ng senior officer. 'Natagpuan din naman ang ilan mo pang mga hubong larawan at ang mga mensahe na iyong nabanggit. Mayroon s'yang baril at nakita rin naman ang basyo ng bala nung binaril ka n'ya habang papatakas ka.'
'Ang hindi namin maintindihan ay kung papaano s'ya namatay.' dagdag pa ng pangalawang officer, halatang hindi s'ya naniniwala sa aking reaksyon. 'Ok lang kung napatay mo s'ya dahil sa self-defense, Aya. May balak s'yang masama sa'yo.'
'Hindi,' pautal-utal kong sagot. 'Pangako, wala akong ideya... Oh, oh my God.' Naiyak na ako dahil sa mga nangyayari.
'Ibig kong sabihin, nung nakaraang buwan lang may nag-report sa kanya galing sa isa n'yang co-worker,' sabi ni Manlapig.
'Jennah,' bulong ko.
'Kilala mo si Miss Espiritu?' Tanong ng pangalawang officer, at ng suspetya sa kanyang mga mats.
'Hindi,' ako ang pumalit sa lamesa n'ya at nakuha ko ang notebook n'ya. Dapat sinabi ko na 'to kanina pa. Anong sabi sa report?
Doon nga ay nagtitigan ang dalawang pulis at maka-lipas ang ilang sandali ay inilatag at ipinaliwanag ni Manlapig ang mga hindi magandang nangyari kay Jennah na halos mangyari na sa akin. Si Jennah Espiritu ay dumiretcho sa pinaka-malapit na hospital mula sa kanyang unang night shift tatlong buwan na ang nakakaraan. Sobrang bugbog ng katawan n'ya at sugatan, at gustong mag-file ng anonymous rape kit. Ang natanong damage n'ya sa kanyang puwerta ay sobrang severe na kinailangan n'yang sumailalim sa operasyon at magpatahi. Nag-file s'ya ng police report makalipas ang dalawang buwan matapos s'yang hindi pumasa sa probationary period sa inyong kumpanya, ng nawala s'ya sa trabaho (ang nagiisang paraan para mabayaran ang kanyang utang sa hospital). Ang nangyari ay ang kanyang aligasyon kontra kay Michael Villareal, na gumastos s'ya ng malaki sama mo pa ang hindi mabilang na kanyang mga co-workers na kumontra sa kanya laban sa magalang at kaaya-ayang katangian ni Michael.
'Pero kahapon lang ay iniurong na n'ya lahat ng mga isinampa n'yang kaso kay Michael,' sabi ng walang badge na pulis. 'Kasalukuyan naming inaalam ang kinaroroonan ni Espiritu para ma-interview namin s'ya. Sigurado ako na ngayon malinaw na kung bakit may suspetya kami sa iyo bilang nakikilala mo Espiritu.'
Nagpatuloy ang mga tanong ng dalawang pulis hanggang may isang lalaki na nag-abot sa kanya ng isang sobre. Natukoy na ng forensics ang fingerprint na nakita sa kutsilyo at ang blood-spatter patterns. Kinailangan ko ring mag-submit ng DNA samples para maka-tulong sa imbestigasyon at sa wakas ay pina-uwi na nila ako.
Sa bahay, dahil sa sobrang pagod, hindi ako maka-tulog. Wala akong gamit na naiuwi. Bag, cell phone at kahit ang jacket ko ay kinailangan i-submit bilang ebidensya. Kaya naman napilitan akong gamitin ang luma kong laptop, umaasa na malibang sa internet. Ang browser ko ay naka-login pa rin sa LinkedIn account ko mula sa nakaraang login, at nirefreshed ko ang page bilang naka-sanayan. Isang maliit na red icon ang lumitaw na mayroon akong bagong mensahe. Jennah. Nagre-reply na s'ya sa akin.
Don't worry, sis. I took care of it. ❤️