Memek ku sakit di entot papa

Soru 3: Yıldırım Bâyezid, tahta nasıl çıktı?
Osmanlı tarihinde savaş meydanında tahta çıkan ve yine başka bir savaş neticesinde tahtından olan ilk ve tek padişah Yıldırım Bâyezid’dir. I. Murad, yakın zamana kadar müttefiki olan Sırp prensi Lazar’ın, Sırp, Bosna, Macar, Arnavut, Leh, Çek ve Eflak birliklerinden oluşan güçlü bir orduyla harekete geçtiğini öğrenince oğulları Şehzâde Bâyezid ve Şehzâde Yakub ile bütün beylerine ve tâbi beyliklere haber gönderip acele hazırlıklarını tamam layıp kendisine katılmalarını emretti. İki ordu, 15 Haziran 1389’da Kosova’da karşı karşıya geldi. Osmanlı ordusunun merkezinde I. Murad, sol kolunda Yakub Çelebi ve sağ kolunda Şehzâde Bâyezid yer almıştı. Muharebe esnasında bir ara Osmanlı ordusunun sol kolu düşman taarruzu karşısında zor durumda kaldı, ancak Şehzâde Bâyezid’in süratle yardıma gelmesi sayesinde tehlike büyümeden önlendi. Nihayet muharebe Osmanlılar’ın kesin zaferiyle neticelendi. Sultan Murad harp sahasını dolaşırken, sinsice yanına sokulan Miloş Obiliç adlı bir Sırp tarafından hançerlendi. Çok ağır bir şekilde yaralanan sultanın, yanındaki devlet adamlarına, birçok seferde üstün yeteneğini ve kabiliyetini ispatlayan büyük oğlu Şehzâde Bâyezid’in kendisinden sonra Osmanlı tahtına oturmaya en layık kişi olduğunu vasiyet ettiği söylenir. Düşmanı takip etmekte olan Yıldırım Bâyezid geri çağrıldı ve babasının vasiyeti gereği hükümdar ilân edildi. Yıldırım, ilk olarak, hâlâ düşmanın kılıç artıklarını temizlemekle meşgul olan hayattaki tek kardeşi Yakub Çelebi’yi öldürttü. Yakub Çelebi’nin öldürülme kararını Bâyezid’in mi, yoksa devlet adamlarının mı verdiği hususu tarihçiler arasında tartışma konusudur. Osmanlı tarihinde ilk defa bir hanedan mensubu isyan etmeden, bir hükümdar tahta geçer geçmez öldürülmüştü. Yakub Çelebi’nin idam hükmünü her kim vermiş olursa olsun, Osmanlılar’da daha önce de uygulanmış bir geleneği, bilhassa Savcı Bey’in isyanını göz önünde bulundurmuş olmalıdır. Böyle bir kararın I. Murad’ın şehid edildiği ve henüz devam etmekte olan bir savaş ortamında alındığı gözden kaçırılmaması gereken bir husustur. Yakub Çelebi’nin de askerler içerisinde taraftarlarının olduğu unutulma‐ malıdır. Yakub Çelebi isyan etmeden öldürülmüş olsa da, isyan etme ihtimali oldukça yüksekti. Şehzâdenin öldürülmesi üzerine Aşıkpaşazâde
“Andan sonra Bâyezid hazır idi, sancak dibinde kodular. Yakub Çelebi tarafı hod kâfiri sımış idi. Geldiler, söylediler: Gel! Baban seni ister, dediler. Hemen kim geldi, onu dahi babası gibi etdiler... Ve o gece askere ızdırap düştü. Sabah kim oldı Bâyezid Hanı kabul ettiler” diyerek bir tepkinin oluştuğunu anlatır. Tüm bunları göz önünde bulundurduğumuzda Yakub Çelebi’nin öldürülmesi kararı, durumun kritik olması nedeniyle hemen alınmış ve böylece muhtemel bir iç savaş çıkmadan önlenmişti. Yakub Çelebi’nin öldürülmesi hadisesi birçok Osmanlı yazarı tarafından olumlu veya olumsuz yönleriyle geniş bir şekilde ele alındığı gibi Batılı yazarlar da bu konuyla ilgilenmişlerdir. Şehzâdenin idamından birkaç sene sonra adı bilinmeyen bir Katalan yazarı tarafından kaleme alınan “La Historia de Iacob Xalabin” isimli tarihi romanda, Yakub Çelebi’nin I. Murad’ın büyük oğlu ve veliahdı olduğu, Yıldırım Bâyezid’in ise kardeşini öldürüp, tahtı gasp ettiği söylenmektedir.
Soru 4: Yıldırım, Birinci Anadolu seferinde nereleri fethetti?
​
https://preview.redd.it/rnvb24xo66zc1.jpg?width=662&format=pjpg&auto=webp&s=514f71ac7473484a1a6926aba56b039b765aeb6d
​
I. Murad’ın Kosova’da şehid olduğu haberi duyulunca, Anadolu’da Osmanlılar’a tâbi olan beylikler fırsattan istifade etmek için derhal harekete geçtiler. Germiyanoğlu II. Yakub Bey, evvelce babası tarafından Osmanlılar’a verilen toprakları geri aldı, Kara Tatarlar’ın reisi Mürüvvet Bey Kırşehir’i ele geçirip Kadı Burhaneddin’e teslim etti. Türkiye Selçukluları’nın vârisi olduklarını iddia eden ve diğer beyliklerin kendilerine tâbi olması gerektiğini savunan Karamanoğulları bu defa da isyanın liderliğini üstlendi. Karamanoğlu Alâeddin Ali Bey, Beyşehir’i alıp, Göller Bölgesi’ni işgal ettiği gibi Eskişehir’e kadar Osmanlı topraklarına saldırdı. Rumeli ve Bizans işlerini yoluna koyup süratle Anadolu’ya geçen Yıldırım Bâyezid, 1389-1390’daki iki ayrı seferle Batı Anadolu’daki Aydın, Sanman, Hamid, Menteşe, Germiyan ve Teke beylikleri ile Bizans’a bağlı Alaşehir’i Osmanlı topraklarına kattı. Fethedilen bölgelerdeki mahalli hanedanlar tas fiye edilerek bunların yerine doğrudan doğruya sultanın kulları veya oğulları atandı. Bizans İmparatoru’nun oğlu Manuel ile Candaroğlu Süleyman Bey de kendi kuvvetlerinin başında Yıldırım’ın bu ilk Anadolu seferine katılmışlardı. Yıldırım Bâyezid, Batı Anadolu’da
Osmanlı hâkimiyetini tesis ettikten sonra, Karamanoğlu Alâeddin Ali Bey’in üzerine yürüdü. Beyşehir’i aldı ve mukavemet görmeksizin Konya’ya kadar ilerleyip şehri kuşattı. Osmanlılar’ın karşısında tek başına direnemeyeceğini bilen Alâeddin Ali Bey, Kadı Burhaneddin’den yardım istedi. Bu sıralarda Yıldırım’ın fazla büyümesinden endişe edip, onunla yaptığı ittifakı bozan Candaroğlu Süleyman Bey, Karamanoğlu Ali Bey’e yar dım hususunda Kadı Burhaneddin’le anlaştı. İki hükümdar Kırşehir’e gelerek, Karamanoğlu’nun da kendilerine katılmasını beklemeye başladılar. Alâeddin Ali Bey ise müttefiklerinin yanına gitmek yerine, hâlâ Konya’yı muhasara et mekte olan Yıldırım Bâyezid’den sulh istedi. Yapılan antlaşmayla Beyşehir ile civarındaki bazı yerler Osmanlılar’a bırakıldı ve Çarşamba Suyunun her iki devlet arasındaki sınırı belirlemesi kararlaştırıldı. Şimdi sıra Candaroğlu Süleyman Bey’in cezalandırılmasına gelmişti. Yıldı rım Bâyezid 1391’de karadan Kastamonu’nun üzerine yürüdü, bir taraftan da Süleyman Bey’in müttefiki Kadı Burhaneddin’i zayıflatmak için ona düşman olan eski Eretna beyleri ile irtibata geçti. Ancak kışın bastırması ve bilhassa Kadı Burhaneddin’in Amasya civarına kadar gelerek Osmanlılar’ın sefer yolunu tehlikeye sokması üzerine geri çekildi. Yıldırım Bâyezid, ertesi sene Candaroğlu’na son darbeyi vurmak için yine karadan ilerlerken, bir Osmanlı donanması da Süleyman Bey’in kardeşi İsfendiyar Bey’in yönettiği Sinop’a saldırdı. Kastamonu Osmanlılar’ın eline geçti ve Süleyman Bey idam edildi. Sultan, İsfendiyar Bey’in kendisine tâbi olarak Sinop’u yönetmesine izin verdi. Yıldırım Bâyezid’in Kastamonu’yu ele geçirdikten sonra Kadı Burhaneddin’e tâbi Osmancık’ı alması ve bölgedeki mahalli beyler üzerinde nüfuz kurmaya çalışması, iki hükümdar arasında bir süredir devam eden düşmanlığı daha da körükledi. Cesur, azimli, mücadeleci bir hükümdar olan Kadı Burhaneddin’in, Osmanlılar karşısında hemen pes etmeye hiç niyeti yoktu. 1392’de Çorum yakınlarındaki Kırkdilim Kalesi önlerinde Kadı Burhaneddin ile Yıldırım’ın oğlu Ertuğrul arasında yapılan ve üç gün süren muharebede, Osmanlılar ye nildi ve Şehzâde Ertuğrul hayatını kaybetti. Kazandığı galibiyetle adını bütün Anadolu’da duyuran Kadı Burhaneddin, Sivrihisar ve Ankara’ya kadar Osmanlı topraklarını yağmaladı.
Aynı yıl Kadı Burhaneddin tarafından muhasara edilen Amasya Emiri Ahmed, Yıldırım Bâyezid’den yardım istedi ve karşılığında şehri Osmanlılar’a teslim etti. 1393’te Amasya’yı almak için harekete geçen Kadı Burhaneddin, Yıldırım Bâyezid’in güçlü bir ordu ile bu tarafa gelmesi üzerine Turhal’dan Tokat’a oradan da merkezî olan Sivas’a çekilerek geçit yerlerini tahkim ettirdi. Amasya’ya giren Osmanlı Sultanı, bir süre bölgede kaldıktan sonra, oğlu Çelebi Mehmed’i Amasya Sancakbeyi tayin edip geri döndü. Çarşamba’daki Taced-dinoğulları, Merzifon civarındaki Taşanoğulları ve Bafra Emiri gibi mahalli hanedanlar Osmanlı hâkimiyetini kabul ettiler. Seferden geri dönen Osmanlı ordusuna karşı küçük taciz saldırılarından başka bir şey yapamayan Kadı Bur-haneddin, ittifak çağrısında bulunan Karamanoğlu Alâeddin Ali Bey’le ittifak yapamadığı gibi araları da açıldı. Doğudaki sınırlarını düzene koyan Yıldırım Bâyezid bütün gücüyle Rumeli’ye yöneldi.
Soru 5: Yıldırım’ın, İkinci Anadolu seferinde ne netice alındı? Osmanlılar, Rumeli’de Hristiyanlar’la mücadele ederken, Karamanoğulları ile eskiden beri süregelen anlaşmazlık tekrar su yüzüne çıktı. Alâeddin Ali Bey, Ankara’ya girip Osmanlılar’ın Anadolu Beylerbeyi Sarı Timurtaş Paşa’yı esir aldı. Karamanoğlu, bir müddet sonra Timurtaş Paşa’yı hediyeler ve elçilerle birlikte Yıldırım Bâyezid’in yanına gönderip, yeniden barış yapmak istedi. Niğbolu’nun muzaffer komutanı, antlaşma teklifini reddedip, ordusuyla Karaman Beyliği’nin üzerine yürüdü. 1397’de Akçay’da yapılan muharebede mağlup olan Karamanoğlu, Konya Kalesi’ne kapandıysa da şehir halkı kendisine yeterli desteği vermedi. Alâeddin Ali Bey yakalanarak idam edildi. Ali Bey’in öldürülmesiyle Toroslar’ın güneyindeki birkaç şehir dışında bütün Karaman toprakları Osmanlı hakimiyetine girdi. Osmanlı tehlikesi karşısında yalnız kaldığını gören Kadı Burhaneddin, Memlük Sultanı Berkuk’a elçi gönderip onun himayesine girdi. Yıldırım Bâyezid 1398’de, Müslüman Samsun’u Ku-badoğlu Cüneyd Bey’in elinden alınca, bütün Canik bölgesi beyleri Osmanlı hâkimiyetini kabul ettiler. Kadı Burhaneddin, Akkoyunlu Reisi Kara Yülük Osman Bey tarafından öldürtülünce, Sivas halkı Osmanlılar’dan yardım istedi. Yıldırım Bâyezid,
Kadı Burhaneddin gibi önemli bir rakibi devre dışı kalınca, Orta Anadolu’yu rahatça kontrolü altına alma imkânına kavuştu. Şehzâde Süleyman Çelebi komutasındaki bir Osmanlı ordusu Sivas önlerinde Kara Yülük’ü mağlup etti, daha sonra kalabalık bir orduyla gelen Yıldırım Bâyezid şehre girdi. Kadı Burhaneddin’in oğlu Zeynelabidin’i tahttan indirip, Sivas, Tokat, Kayseri, Kırşehir ve Aksaray gibi önemli şehirleri Osmanlı topraklarına kattı. Memlük Sultanı Berkuk’un ölmesi ve yerine geçen Ferec’in de ülkede duruma tam manasıyla hâkim olamamasıyla Osmanlı Sultanı gözünü gü‐ neydeki Dulkadir ve Memlük topraklarına dikti. Elbistan, Malatya, Behisni, Hısnı Mansur, Kâhta ve Divriği gibi şehirler Yıldırım Bâyezid’e boyun eğdi. Osmanlılar ile Memlükler arasında, Dulkadir toprakları üzerinde ilk defa bu dönemde başlayan rekabet yüzyıldan fazla sürecekti. Kaderin cilvesi midir bilinmez, 13. asrın ortalarında aynı topraklar için Anadolu’nun Osmanlılar’dan önceki sahipleri olan Türkiye Selçukluları ile Mısır ve Suriye’nin Memlükler’den evvelki hâkimleri Eyyubiler arasında yapılan savaşlar her iki devletin Moğol istilası karşısındaki direncini kırdığı gibi şimdi de Osmanlı-Memlük rekabeti adeta Timur’un bu tarafa gelmesine davetiye çıkartmıştı.
Soru 6: Yıldırım, Rumeli’de neler yaptı?
​
https://preview.redd.it/zzqzuokj66zc1.png?width=640&format=png&auto=webp&s=35f4ae1237f17fbba9c4afc66347504d736837ce
​
Yıldırım Bâyezid, Birinci Kosova Muharebesi’nde tahta çıkınca, Anadolu’ya geçmeden önce Sırp Kralı Lazar’ın oğlu Stefan Lazareviç ile görüşmüştü. Ste-fan, senelik haraç vermeyi, muharebelerde kendi askerleri ile birlikte sultanın yanında bulunmayı kabul etti. Yıldırım Bâyezid, Stefan’ın kız kardeşi Olivera ile evlendi. Sırp hükümdarı, hayatının sonuna kadar Yıldırım’a sadık bir müttefik olarak kaldı. I. Bâyezid devri, Türk akıncılarının Balkanlar’daki faaliyetlerini son derece yoğunlaştırdıkları bir dönemdi. Osmanlı hükümdarı, hızla Anadolu’ya gider ken Evrenos Bey’i Vodena ve Vulçitrin’i fethetmekle görevlendirdi. Evrenos Bey, sultanın emriyle 1390’dan itibaren altı yıl Arnavutluk üzerine şiddetli akınlar düzenledi. Paşa Yiğit Bey, 1391’de Üsküb’ü fethetti, Firuz Bey Eflak’a girdi. Macaristan’a ait olan Belgrad, ilk defa bu yıllarda Osmanlı akıncıları tarafından kuşatıldı. Güney Arnavutluk’un mahalli hanedanlara bölünmüş siyasî coğrafyası, Osmanlılar’ın bölgede ilerleyişini kolaylaştırdı. 1392’de Georg Balşa’nın hakimiyetindeki Akçahisar ve İskenderiye Türkler’in eline geçti. Lala Şahin, Arnavutluk sahillerindeki Venedik’e ait yerler üzerinde baskı kurdu. 1392-1393’te Teselya taraflarında yeni teşkil edilen eyalet Yıldırım Bâyezid tarafından Evrenos Gazi’ye timar olarak verildi. Yıldırım Bâyezid’in saltanatının hemen başında uzun süre Anadolu işleri ile meşgul olması, Osmanlılar’ın Rumeli’de ciddi saldırılarla karşı karşıya kalmasına sebep oldu.
Eflak Prensi Büyük Mircea, Kuzey Dobruca’yı ve Silistre Kalesi’ni ele geçirmişti. Venedik, Mora ve Arnavutluk’ta yayılmaya çalışırken, Macarlar Eflak ve Tuna Bulgaristan’ı üzerinde baskılarını arttırıyorlardı. Yıldırım Bâyezid, bütün gücüyle Balkan meseleleri üzerine eğildi. Bulgarların, bu sıralarda Tuna kenarına kadar gelen Macar Kralı ile birleşme ihtimalini ortadan kaldırmak ve Bulgaristan’ı bir Türk eyaleti hâlinde yeniden düzenlemek için büyük oğlu Süleyman Çelebi idaresindeki bir orduyu Tırnova’ya gönderdi. 17 Haziran 1393’te Bulgar Kralı Şişman, Tırnova’yı Osmanlılar’a teslim etmek zorunda kaldı ve tahtından indirildi. Vidin’de hüküm süren Bulgar Prensi Stratsimir, Macar Kralı Sigismund’dan yardım istedi ve onun vasalı olmayı kabul etti. Yıldırım Bâyezid, Sigismund’a karşı taht mücadelesine girişen Ladislas’ı destekledi. Sultan, 1393-1394’te vasalı olan bütün Balkan prenslerini ve Palio-logları Serez’de topladı. Toplantıya çağırılan Despot Theodore’dan Venedikliler’e karşı Mora’daki bazı şehirleri kendisine teslim etmesini istedi. Ancak gerek Bizans İmparatoru Manuel gerekse Theodore, Osmanlı Sultanı’nın isteklerini yerine getirmeye yanaşmadılar. Sultan Bâyezid 1394’te doğrudan doğruya Yunanistan’ın üzerine yürüdü. 1387’de fethedilmesine rağmen daha sonra kaybedilen Selanik’i tekrar Osmanlı topraklarına kattı. Mora’ya gönderilen Evrenos Gazi, Leondari ve Akova taraflarını tahrip etti. Sultan güneye doğru ilerleyerek, Tırhala, Çatalca, İzdin ve Salona gibi şehirleri aldı. 1395’te Yıldırım Bâyezid, Macaristan’a karşı büyük bir hücum başlattı. Salankamen, Titel, Tı-mışvar, Mehadiye gibi Macar kaleleri Osmanlı birliklerinin saldırısına uğradılar. Yıldırım Bâyezid, iktidara geldiği günden beri sürekli Osmanlı topraklarına saldıran Büyük Mircea’yı cezalandırmak için Eflak’a girdi. 17 Mayıs 1395’te Argeş
Nehri kenarında Mircea’yı mağlup edip, Eflak tahtına Vlad’ı geçirdi. Daha sonra Niğbolu’ya girdi ve Bulgarların eski kralı Şişman’ı öldürttü.
Soru 7: Niğbolu Muharebesi’nde Haçlılar nasıl mağlup edildi?
​
https://preview.redd.it/olir4dzg66zc1.jpg?width=704&format=pjpg&auto=webp&s=2ecb1d42c97550f145a71c88e1c1b3a0b6debd9c
​
Yıldırım Bâyezid’in, başta İstanbul kuşatması olmak üzere Batı’ya karşı izlediği cüretkâr siyaset Avrupa’nın büyük bir kesiminde rahatsızlık uyandırdı. Bizans İmparatoru Manuel, İstanbul’u kaybetme korkusuyla, Papa ve çeşitli Avrupa hükümdarlarından sürekli yardım istiyordu. Osmanlılar’ın önce Batı Anadolu kıyılarında, sonra da Balkanlar’da yerleşmeye başlayıp, Venedik’in Adalar Denizi üzerinden yürüttüğü zengin ticareti tehdit etmesi bu devleti ciddi biçimde rahatsız etmekteydi. Venedik gibi varlığını deniz ticaretine borçlu olan bir diğer İtalyan şehir devleti olan Cenova da Osmanlılar’ın İstanbul’u kuşatması yüzünden bu böl gedeki ticarî etkinliğinin azalmasından ve Galata gibi bir üssü kaybetmekten endişeleniyordu. Üstelik bu yıllarda Türkler’e karşı oluşturulacak yeni bir Haçlı birliğinin ateşli taraftarlarından olan Fransa, hakimiyetindeki Cenevizliler’i bu konuda baskı altında tutuyordu. Macar Kralı Sigismund, Osmanlılar’ın Tuna boylarına kadar ilerlemesi ve Macaristan’ı tehdit eder bir hâle gelmeleri üzerine Haçlı Seferi fikrine dört elle sarıldı.
Kralın Avrupa’nın dört bir yanına gönderdiği Haçlı Seferi daveti, Bizans İmparatoru’nun gayretleri ve papanın vaazları ile ya yınladığı beyannâmeler, Batı Avrupa’daki Hristiyanlar’ı ilk defa Osmanlılar’a karşı harekete geçirdi. Başta Fransa olmak üzere, Orta Avrupa ve hatta İngiltere’deki birçok şövalye ve asil, Osmanlılar’a karşı oluşturulacak ittifaka katıldılar. 1396’da Haçlı ordusu, ‘Türkler’i geldikleri yere geri göndermek üzere” hem karadan hem de denizden yola çıktı. Yapılan plana göre kara ordusu Balkanlar’ı Türkler’den temizleyerek ilerleyecek ve İstanbul’u muhasaradan kurtaracak, donanma ise önce Boğazlar’ı tutup Osmanlılar’ın Anadolu’daki kuvvetlerinin Rumeli’ye geçirmelerine engel olacaktı. Yine Tuna üzerinde sevk edilecek bir başka donanma ordunun yiyecek maddelerini taşıyacak ve gerektiğinde orduya yardım edecekti. Tarihte Niğbolu Haçlıları ismiyle anılan bu Haçlı ordusunda Macar, Fransız, Alman, İngiliz, Belçikalı, İtalyan, Hollandalı, Avusturyalı, Ef-laklı,Rodoslu, İskoç, Leh ve Çekler başta olmak üzere Avrupa’nın hemen her milletinden şövalye ve asiller vardı. Haçlı ordusunda Macar Kralı Sigismund, Fransa Kralı II. Jean’ın torunu ve Burgonya Dükası Philippe de Hardi’nin oğlu Nevers Kontu Jean Sans Peur başta olmak üzere birçok asilzâde ve şövalye de bulunuyordu. 10 bin kişilik Fransız birliğinin yaklaşık onda biri Fransa’nın sayılı asilzâdelerinden oluşuyordu. Av rupalılar, Haçlı seferlerindeki günleri hatırlamışlardı. Bazı tarihçiler tarafından “Son Haçlı Seferi” olarak da adlandırılan Niğbolu Haçlıları, üç asır önce Kudüs’ü işgal eden atalarının hayalleriyle yola çıkmışlardı. Türkler’i, Rumeli’nden attıktan sonra Kudüs’e gidip, Kutsal Toprakları’nı kurtaracaklardı. Osmanlı topraklarına giren Haçlılar, iki koldan ilerledi. Kral Sigismund, Sırbistan’dan hareket ederek Tuna’yı geçip, yolu üzerindeki Vidin, Orsava ve Rahova gibi kaleleri aldı ve Büyük Niğbolu Kalesi önlerine geldi. Yeniden Ef lak tahtını ele geçiren Mircea idaresinde, Eflak yolunu takip ederek ilerleyen Romenler ile birleşik Fransız-Alman kuvvetleri de Niğbolu’ya ulaşıp kalenin muhasarasına katıldılar. Niğbolu komutanı Doğan Bey, teslim teklifini redde dip, kaleyi savunmak için tertibat aldı. Niğbolu Kalesi son derece müstahkem bir mevkiiydi. Haçlılar birkaç hafta boyunca kaleyi muhasara ettiler.
“Türkler, ister gelsin ister gelmesin, önümüzdeki yaz Suriye’deyiz. Beyrut, Yafa ve diğer şehirleri Müslümanlar’dan kurtarıp, Kudüs’ü ve Hristiyanlığın bütün mukaddes şehirlerini fethedeceğiz” diyorlardı. Bu sıralarda İstanbul kuşatmasıyla uğraşan Yıldırım Bâyezid, Haçlı ordusu nun hududu geçtiğini duyar duymaz kuvvetlerini Edirne’de toplayıp düşmanın üzerine yürüdü. Sultan, lakabına uygun bir şekilde yıldırım gibi hareket ederek Niğbolu’ya 6 saatlik bir mesafeye kadar geldi. Osmanlı öncüleri, sultana kalenin büyük bir düşman ordusu tarafından sarıldığı haberini getirdiler. İki ordu 25 Eylül 1396’da Niğbolu Kalesi önlerinde karşı karşıya geldiler. Osmanlı ordusunun mevcudu 60 bin kadardı. Çok kısa süre içinde hazırlanmak zorunda kalan sultan, Anadolu birliklerinin tamamını Rumeli’ye geçirememişti. Sırp Kralı Lazareviç, bu muharebe de metbusu Yıldırım Bâyezid’i yalnız bırak mamıştı. Avrupa’dan binbir çeşit insanı bünyesinde barındıran Haçlı ordusu ise yaklaşık 150 bin kişiden
oluşmaktaydı. Sayı üstünlüğüne rağmen Haçlılar arasında ordunun sevk ve idaresi hususunda büyük bir karmaşa vardı. Yardım toplamak için Anadolu’ya geçtiğini düşündükleri Yıldırım Bâyezid’in aniden karşılarına çıkması Haçlı karargâhında büyük şaşkınlık yaratmış ve Osmanlılar’la ne şekilde harp edileceği meselesi komutanlar arasında ihtilaf çıkmasına sebep olmuştu. Haçlılar, şaşırmalarına rağmen “Gök yıkılsa mızrak larımızla tutarız” diyecek kadar da zafer kazanacaklarına emindiler. Osmanlı savaş usullerini yakından bilen Kral Sigismund’un karşı çıkmasına rağmen galibiyetin şanını kimseye bırakmak istemeyen Fransızlar, herkesten önce muharebe meydanına atılarak Osmanlı saflarını yarmaya başladılar. Tam da Osmanlı padişahını yakalamak üzere olduklarını düşündükleri anda Yıldırım Bâyezid’in sürpriziyle karşılaştılar. Klasik Türk savaş taktiğiyle etrafları çevrilen Fransız şövalyelerinin büyük kısmı Osmanlı kılıçlarına yem oldu, kalanları da esir edildi. Muharebenin nasıl sonuçlanacağını tahmin eden Mircea muharebe alanını terketti. Arkasından Macar ordusunun her iki kanadı da bozulmaya başladı. Bu arada Fransızlar’ın işini bitiren Osmanlılar bütün kuvvetleriyle Macar ordusunun üzerine atıldılar. Sigismund, ihtiyat kuvvetlerini ve hâlâ emri altında bekleyen merkez birliklerini savaş meydanına sürdü. Artık düşmanın iyice tükendiğini gören Yıldırım Bâyezid, taze Sırp güçlerini ve kendi ihtiyat kuvvetlerini ileri sürerek rakibinin hamlesine karşılık verdi. Yolda Kudüs’e kadar ilerleyeceğini söyleyen Sigismund, savaşı kaybettiğini anladı ve maiyetindeki bazı Almanların direnci sayesinde Tuna’da bekleyen küçük bir gemiye binerek canını kurtarabildi. Kurtarıcı olarak yola çıkan Macar Kralı, Ceneviz ve Vene dik gemileri eşliğinde Çanakkale Boğazı’nı, Osmanlılar’ın Niğbolu’da esir alıp Boğaz’ın her iki yakasına dizdikleri Haçlı askerlerinin feryatlarını dinleyerek geçip, İstanbul’a bir savaş kaçağı olarak girdi. Nicolae Jorga, Osmanlı ordusunu oluşturan birliklerin tam bir bütün teşkil ettiğini, buna karşılık Haçlı ordusunda Batı’nın savaş gelenekleri ile Macar-Romen savaş geleneklerinin bir türlü bağdaştırılamadığını ve bunların aralarındaki rekabetin savaşın kaderini tayin ettiğini belirtir. Son büyük Haçlı Seferi olarak nitelendirilen 1396 seferinin çok acı bir mağlubiyetle sonuçlan ması Avrupa’da büyük yankılar uyandırdı.
Osmanlılar hakkında pek çok eser neşredildi. Niğbolu tutsaklarının fidyeyle kurtarılması meselesi yıllarca Avrupa kamuoyunu meşgul etti. Esirlerin arasında Korkusuz Jean diye anılan Fransız hanedanından Nevers Kontu Jean Sans Peur da vardı. Kudüs’te bir Haçlı Kontluğu kurma hayalleri ile yola çıkan Jean neye uğradığını anlayamamıştı. Osmanlılar, esir alınan Fransız asilzâdeleri için yüklü miktarda fidye istediler. Fransızlar, ancak yeni vergiler koyarak ve kiliselerde yardım toplayarak istenen fidye parasını toplayabildiler. Yıldırım Bâyezid, Niğbolu zaferiyle İslâm âlemi nezdinde büyük bir itibar kazandı. Özellikle Anadolu’da Osmanlılar’ın nüfuzu son derece arttı. Muhare beden kısa süre sonra Mısır’a giden Osmanlı elçileri Memlük Sultanı Berkuk’a, Yıldırım’ın kıymetli hediyelerinin yanısıra Niğbolu’da tutsak alınan Frenk esirlerini de sundu. Niğbolu’da umulandan daha kolay ve kati bir başarı elde eden Yıldırım’ın kendine güveni hayli arttı ve o güvenle 1402’de Asya cihangiri Timur’un karşısına çıktı.
Soru 8: Yıldırım devrinde İstanbul kaç defa kuşatıldı?
XIV. asrın başlarında Bizans sınırlarında tarih sahnesine çıkan ve özellikle bu devlete karşı yürüttükleri aktif gazâ siyasetiyle Anadolu’da şöhretlerini arttıran Osmanlılar, Orhan Gazi devrinden itibaren Bizans iç politikasının ana belirleyici unsurlarından birisi hâline gelmişlerdi. Bir zamanlar Doğu’yu ve Batı’yı demir pençeleri arasında tutan Bizans imparatorları, I. Murad’a tâbi oldular ve hükümdarın Anadolu seferlerinde Osmanlı ordusunda yer aldılar. Tahta oturduğu günden itibaren ceddinin adım adım kurduğu devleti bir imparatorluk hâline getirmeyi gaye edinen I. Bâyezid, Bizans’ın son şanını, İstanbul’u, yalnızca kendisi gibi kudretli hükümdarlara layık bir inci olarak gördü. Bu dönemde Bizans üzerindeki Osmanlı baskısı son derece ağırlaştı. Artık İstanbul’da imparatorluk tacına her kim talip olursa olsun, sultan arzu etmediği sürece bu göz kamaştıran emaneti başında fazla taşıyamayacağını biliyordu. Osmanlı Sultanı için önemli olan Bizans’ı kimin yönettiği değil, tahtta oturan kişinin kendi emirlerine mutlak surette itaat etmesiydi. Yıldırım, ilk olarak, 1390’da, kardeşi Savcı ile birlikte isyan eden Andronikos’un oğlu VII. Ioannes’in tahta geçmesini sağladı. Midilli’ye kaçan Manuel, iki
başarısız darbe girişiminden sonra 17 Eylül 1390’da İstanbul’a girip rakibini kaçırdı ve babası V. Ioannes’i tekrar tahta çıkardı. Yıldırım Bâyezid, Manuel’in, yıllık haraç vermeyi ve belli miktardaki askerle seferlerde sultanın hizmetinde bulunmayı kabul etmesi üzerine taht değişikliğini onayladı. Sultanın Anadolu’da seferde bulunmasından istifadeyle, İstanbul’u yaklaşan tehlikeden korumak için yeni bir kale yaptıran ve şehir surlarını tamir ettiren V. Ioannes, Yıldırım Bâyezid’in tehditleri karşısında, bütün yaptıklarını kendi elleriyle yıkmak zorunda kaldı. Kısa bir süre sonra İmparator Ioannes’in ölmesi üzerine, hâlâ sultanın hizmetinde bulunan Manuel Bursa’dan kaçarak babasının tahtına oturdu. Bu davranışa sinirlenen Yıldırım Bâyezid, yeni imparatordan eski tâbiyet şartlarını yerine getirmesini, ayrıca şehirde bir Müslüman mahallesi kurmasını, cami inşasını ve şer’i bir mahkeme tesis etmesini istedi. Manuel, Yıldırım Bâyezid’in şartlarını yerine getirmeyince Vezir Çandarlı Ali Paşa idaresindeki Osmanlı kuvvetleri 1391’de İstanbul surları önünde mevzilendi. Surları yıkacak güç ve büyüklükte topların olmayışı, Osmanlı donanmasının henüz zayıf olması yüzünden şehrin deniz tarafından yardım almasının önlenemeyişi, doğuda ve batıda ardı arkası gelmez savaşlar gibi sebeplerle, Osmanlı tarafında bu ilk muhasaranın uzun süreli bir ablukaya çevrilerek şehrin açlıktan teslim olmaya zorlanması kararlaştırıldı. Yıldırım’ın Osmanlı tarihinde ilk defa olarak İstanbul’u kuşatması Avrupa’da büyük he yecana sebep oldu. Manuel, umudunu Avrupa’dan gelecek yardıma bağlamıştı. Yıldırım Bâyezid, bu arada Silivri’yi alarak, burayı eski imparator VII. Ioannes’in ida resine verdi ve onu Manuel’e karşı kullanmaya çalıştı. 1393’te şehir halkı ile müzakerelere girişen Çandarlı Ali Paşa, onlara, Ioannes’i tekrar hükümdar yaptıkları takdirde sultanı muhasaranın kaldırılmasına razı edeceğini söylü yordu. Aradaki savaşa rağmen 1393-1394 kışındaki Serez toplantısına katılan Manuel, Yıldırım Bâyezid’in niyetini daha yakından gördü ve başta Venedik olmak üzere Batı’dan yardım taleplerini arttırdı. Sultan ise 1394’te İstanbul’a yönelik baskısını yoğunlaştırdı. Büyük bir Haçlı ordusunun Bizans’ı kurtarmak için harekete geçmesi bile Osmanlı ablukasının tam olarak kaldırılmasını sağlayamadı. Yıldırım Bâyezid, Niğbolu’daki savaşta kazandığı galibiyetle, Manuel’in son umutlarını da
toprağa gömdü. İmparator, Sultan Bâyezid’in bütün şartlarını yerine getirmeyi kabul etti. Yıldırım Bâyezid, İstanbul’u almaya kararlıydı ve Niğbolu zaferinden sonra Bizans’ı tamamen çökertmek için hazırlıklarına hız verdi. Osmanlılar’ın 1396’da Şile Kalesi’ni fethetmeleriyle Bizans’ın Asya’daki varlığı sona erdi. İmparator Manuel’in elinden, surların ardında çaresizce, dindaşlarından gelecek yardımları beklemekten başka bir şey gelmiyordu. Ne var ki Ortodoks geleneğe son derece bağlı olan Moskova Knezliği’nde bile, I. Vasily, “Bizim bir kilisemiz var fakat imparatorumuz yok” diyerek Rus kiliselerinde Bizans İmparatoru’nun adının anılmasını yasaklamış, güneyden yükselen feryada kulaklarını tıkamıştı. Osmanlılar, Galata Kulesi’nin sağındaki tepeye yerleşerek Pera Cenevizlileri’ni de denetlemeye başlamışlardı. Sultan, 1398’de Boğaz’ın Asya tarafında Anado-luhisarı ve Göksu ile Marmara’nın Avrupa kıyılarına Büyük ve Küçük Çekmece kalelerini yaptırarak Bizans’a ulaşan deniz yolunu da kontrolü altına almaya çalıştı. İşin garip tarafı, Güzelce Hisar da denilen Anadoluhisarı, Cenovalı di Negro ailesinden bir mimara yaptırılmıştı. VII. Ioannes’in Bizans tahtı üzerindeki hukukunu Fransa Kralı VI. Charles’e satmaya çalıştığı günlerde Mareşal Boucicaut, Fransız, Ceneviz ve Venedik gemilerinden oluşan bir filo ile İstanbul’un yardımına geldi. Ancak bu yardım birliği, Bizans için yeni bir umut olsa da asla çare değildi. Boucicaut, bazı Türk gemilerini yakmak ve İzmit Körfezi yakınlarında talanlarda bulunmaktan başka bir şey yapamadı. Fransız mareşalinin telkinleriyle Ioannes ile barışan İmparator Manuel, tahtı bu eski düşmanına bırakıp Batı’dan daha fazla yardım getirmek üzere 10 Aralık 1399’da Boucicaut’la birlikte şehirden ayrıldı. İmpa rator, Avrupa saraylarında mevkiine yakışır törenler ve vaatlerle karşılanırken, Osmanlı askerleri her an şehre girmeye hazırlanıyordu. Ancak tam bu sıralarda Osmanlı sınırlarının doğusunda Timur’un belirmesi, İstanbul’un Osmanlılar’ın eline geçmesini önledi.
Soru 9: Timur kimdir?
​
https://preview.redd.it/3eh6nd7w66zc1.png?width=1490&format=png&auto=webp&s=b048eacf0be9f2cd42eaeb7a119b355639ec2753
​
Timur büyük bir imparatorluk kurarak, Anadolu’dan Çin’e kadar olan sahada kendisinden yaklaşık iki asır önce esen Moğol fırtınasının bir
benzerini tekrarlamış, dünya harp tarihinin en büyük komutanlarından biridir. 1336’da Maveraünnehir’de Barulas aşiretinin önde gelen bey ailelerinden birinin çocuğu olarak doğan Timur, 1370’e gelindiğinde bu bölgeye hakim olmuştu. Daha sonra hakimiyet sahasını Çin’den Suriye’ye, Rusya içlerinden Hindistan’a kadar genişletti. 1405’te Çin’e büyük bir sefer düzenlerken öldü. Timur’un ait olduğu Barulas boyu Mogolların bir aşiretidir. Timur’un kurduğu devlet de teşkilat, askerî sistem ve hukukî yapı (Cengiz Han Yasası’nı uygulamıştır) bakımından Moğol devletleriyle benzerlikler gösterir. Ancak Timur’dan önce Cengiz’in soyundan gelenler tarafından kurulmuş olan Çağatay Devleti Türkleş mişti. Hatta Çağataylıların diğer Moğollar’la yazışmalarında birbirlerine melez (karaunas) ve haydut (çet) diye hitap ettiklerini biliyoruz. Bu yüzden Timur da, bulunduğu bölgedeki diğer Moğollar gibi Türk kültürünün derin tesiri altında kalmıştı. Sarayında Türkçe konuşulmakta, Türk adet ve gelenekleri uygulan maktaydı. Bu yüzden bazı tarihçiler Timur’u Türkleşmiş Moğol olarak nitelerler.
Soru 10: Timur neden Anadolu’ya yöneldi?
Anadolu’dan Hindistan’a kadar uzanan sahada kısa zamanda büyük bir imparatorluk kuran Timur, Selçuklular’ın ve İlhanlılar’ın vârisi sıfatıyla Anadolu’daki devlet ve beyliklerin kendisine tâbi olmasını istiyordu. Ayrıca Osmanlılar’ın kendi topraklarına fazla yaklaşmasından dolayı da rahatsızlık duyu yordu. Timur’un batı seferi sadece Osmanlılar’a yönelik değildi. Uzun zamandır ihtilaflı olduğu Memlük Devleti’ni işgal etmek için Sultan Berkuk’un ölümü de ona bir fırsat yaratmıştı. Bu dönemde Yıldırım’ın fetihleri yüzünden Osmanlılar ile Memlükler’in arasının açılması da Timur’un işini kolaylaştırdı. Timur, Bağdat’ı ele geçirip batıya doğru ilerlemeye devam edince, Celayirli hükümdarı Ahmed ve Karakoyunlu Devleti’nin reisi Kara Yusuf, Osmanlı İmparatorluğu’na sığındı. Bu iki hükümdarın durumu, Timurlu ile Osmanlılar arasında sert yazışmalara sebep oldu. Anadolu beyliklerinden toprakları Os manlılar tarafından fethedilenlerin beylerinin Timur’a sığınması ve Osmanlılar’a vergi veren Erzincan Emiri Muttaharten’in de Timur’un himayesine girmesi iki tarafın arasını iyice açtı. Bu arada
Osmanlılar’ı durdurmak isteyen Bizans, Venedik ve Ceneviz de Timur’u Osmanlılar’a karşı kışkırtıyordu.
Soru 11: Timur’un Birinci Anadolu seferi nasıl neticelendi?
https://preview.redd.it/zztlk6yc66zc1.jpg?width=640&format=pjpg&auto=webp&s=e943ce2b1290855894878c3200607e1f75f59271
​
Timur batıya doğru harekete geçtiğinde Osmanlılar, Memlükler, Altınordu ve Kadı Burhaneddin Ahmed Beyliği arasında ona karşı bir ittifak oluşturul maya çalışıldı. Kadı Burhaneddin Ahmed’in ölümü ve Yıldırım’ın doğudaki fetihleri yüzünden Osmanlılar ile Memlükler’in arasının açılması yüzünden bu ittifak aksadı. Bu durumdan faydalanan Timur önce Altınordu’yu, ardından Memlükleri, daha sonra da Osmanlılar’ı mağlup etmiştir. Erzincan’ın kimin hakimiyeti altında olduğu meselesi yüzünden yapılan sert yazışmalarla iki devletin arası iyice açılmıştı. Osmanlı topraklarına giren Timur, 18 günlük bir kuşatmanın ardından 10 Ağustos 1400’de Sivas’ı teslim aldı. Kaleyi savunan 4000 askeri kan dökmemeye söz verdiği için diri diri toprağa gömdürdü ve şehri de yakıp, yıktı. Böylece, Osmanlılar’a gözdağı veriyordu. Sivas’ın ardından Malatya’yı da ele geçiren Timur, Osmanlı topraklarından çıkarak Memlükler’in üzerine yürüyüp, Suriye’yi işgal etti. Sivas’a yardım edemeyen Yıldırım, Timur’un Suriye’ye inmesi üzerine onunla işbirliği yapan Muttaharten’i cezalandırmak için harekete geçti. Erzin can ve Kemah’ı ele geçirdi. Bu hadiseler iki devletin arasını iyice açtı. Bundan sonra iki devlet arasında barış görüşmeleri olduysa da, bir netice çıkmadı. Timur karışıklık içerisinde bulunan Çin’e sefere çıkmadan önce, arkasında Yıldırım gibi birini bırakmak istemiyordu. Kendisi Çin seferindeyken Yıldırım Bâyezid’in batıdaki topraklarını işgal edebileceği endişesini taşıyordu. Ancak Osmanlılar’ın, Hristiyanlar’a karşı savaştıkları için edindikleri saygınlıktan do layı, bu seferi ağırdan aldı ve kabul edemeyeceği teklifler ileri sürerek, savaşın suçunu Yıldırım’ın üzerine yıkmaya çalıştı.
SORU 12: Ankara Savaşı nasıl cereyan etti?
Yıldırım, Timur’u karşılamak için Tokat civarlarına gitmişti. Timur or‐ dusunun daha kalabalık olmasına rağmen, süvarilerinin fazlalığı yüzünden piyade ağırlıklı Osmanlı ordusu karşısında dağlık bölgelerde savaşın aleyhine olacağını düşünerek Tokat civarında bir savaşı kabul etmedi. Piyade ağırlıklı Osmanlı ordusunu yormak için Kayseri-Kırşehir yoluyla Ankara’ya geldi ve kaleyi kuşattı. Osmanlı ordusu da Timur’u takip ederek Çubuk Ovası’na indi. Timur’un ordusu daha önce geldiğinden dinlenmiş ve su kaynaklarına da hakim olmuştu. Osmanlı ordusu yorgundu ve susuz kalmıştı. Ayrıca Timurluların gönderdiği casuslar, Osmanlı ordusundaki Kara Tatarları savaş esnasında kendi taraflarına geçmeye razı etmişti. 28 Temmuz 1402’de Çubuk Ovası’nda karşılaşan iki ordunun sayıları birbirinden oldukça farklıydı. Osmanlı ordusu 70 ile 90 bin kişiden oluşur‐ ken, Timur’un ordusu 160 bin kişiydi. Timur’un ordusunun çoğu süvariydi ve önemli sayıda zırhlı birlikleri vardı. Ayrıca Anadolu askerinin o zamana kadar görmediği 30’dan fazla fil de bu orduda yer alıyordu. Osmanlı ordusunun önemli bir kısmı ise piyadeydi. Savaşın başlangıcında Osmanlı kuvvetlerinin yaptığı şiddetli saldırı, filler ve zırhlı birlikler tarafından durduruldu. Savaş devam ederken Kara Tatarlar’ın ve Anadolu beyliklerine ait as‐ kerlerin karşı tarafa geçmesi Osmanlı ordusunun bozulmasına sebep oldu. Bunun üzerine savaşın kaybedildiğini gören şehzâdeler de, kuvvetlerini alarak harp sahrasından ayrıldılar. Yıldırım çekilme tekliflerini reddederek yanındaki 3000 kişi ile savaşmaya devam etti. Ancak koskoca bir ordu karşısında yapacağı bir şey olmadığından sonunda esir düştü.
Savaşın ar‐ dından Timurlu kuvvetleri Anadolu’yu işgal edip, Osmanlı başkenti Bursa’yı yağmaladılar. Bir süre Anadolu’da kalan Timur 1344’te Hristiyanlar’ın eline geçmiş Aşağı İzmir’i alarak Aydınoğullarına verdi. Bu hareketiyle kendisinin de gazi olduğunu ve Osmanlılar’ın alamadığı bir yeri nasıl ele geçirdiğini göstermek istemişti. Timur, dünya harp tarihinin en büyük dahilerinden biridir. Büyük bir stratejisttir. Bu savaşta Osmanlı kuvvetlerini arkasına takıp yorarak, kendi ordusunun özelliklerine uygun bir yere çekmesi, onun komutanlık dehasını gösterir. Osmanlılar daha önce birçok devleti rahatlıkla mağlup etmişlerdi. Ancak bu sefer karşılarında bir cihan fatihi vardı ve Osmanlı İmparatorluğu’nun gücü, o dönemde Timur’un ordusunu mağlup edebilecek düzeyde değildi. Timur uyguladığı strateji ile savaşı çok zorlanmadan kazanmıştı.
Soru 13: Yıldırım Bâyezid demir bir kafese konuldu mu? Yıldırım Bâyezid esir düşünce, başlangıçta Timur tarafından iyi karşılandı. Ancak oğlu Çelebi Mehmed tarafından kaçırılmak istenmesi üzerine, güvenlik tedbirleri artırıldı ve Yıldırım demir bir kafese konuldu. Demir kafes meselesi tarihçiler arasında tartışma konusu olmuştur. Bu konunun tartışılmasının se bebi devrin Timurlu, Osmanlı ve Arap tarihçilerinin verdiği bilgiler arasındaki farklılıklardandır. Bazı tarihçiler demir bir kafesin olmadığını, bunun bir tahtırevan oldu‐ ğunu iddia ederler. Daha Osmanlı döneminde yazılan tarih kitaplarında dahi (Örneğin: Hoca Saadeddin, Tacü’t-Tevârih), yazarlar padişahın içine düştüğü gurur kırıcı durumu örtbas etmek için iki atın üzerindeki demir kafese benzer bir tahtırevana konulduğunu söylemişlerdir. Ancak Fuad Köprülü’nün araş tırmalarının sonucunda tahtırevan diye bir şeyin olmadığı, Yıldırım Bâyezid’in demir bir kafese konulduğu kesinlik kazanmıştır.
Soru 14: Yıldırım Bâyezid nasıl öldü?
Yıldırım Bâyezid esir düştükten kısa bir müddet sonra Akşehir’de öldü. Nasıl öldüğü meselesi tartışmalı konulardandır. Özellikle Fuad Köprülü ve Mükrimin Halil Yinanç arasında Yıldırım’ın nasıl öldüğü meselesi hararetle tartışılmıştır. Bunun sebebi de yukarıda anlattığımız demir kafes mese‐ lesinde olduğu gibi devrin Timurlu, Osmanlı ve Arap tarihçilerinin farklı bilgiler vermeleridir. Timurlu tarihçiler, Yıldırım’ın ölümü meselesinde sessiz kalırlar. Köprülü, onların padişahın intiharı meselesi hakkında bilgi vermemelerini Yıldırım’ın, Timur tarafından rencide edilmesini belirtmek istememelerinden kaynaklandığını söyler. Bazı Osmanlı tarihçileri ile Çe‐ lebi Mehmed’in himayesini görmüş olan Arap tarihçi İbn Arabşah da, I. Bâyezid’in eceliyle öldüğünü yazmaktadır. Bunlar da, padişahı intihar gibi İslâmiyet’te yasaklanan bir işi yapmış olarak göstermek istememişlerdir. Bu konulardan bahsederken, savaşta ve esareti sırasında Yıldırım’ın yanında bulunmuş bir askerin anlattıklarını kullanan Aşıkpaşazâde, padişahın yüzüğündeki zehiri içerek intihar ettiğini açıkça yazmaktadır. Ayrıca başka Osmanlı tarihleri ile bir kısım Arap ve Bizans tarihlerinde de Yıldırım’ın intihar ettiği belirtilmektedir. Konu üzerinde geniş bir araştırma yapan Fuad Köprülü’nün vardığı sonuç da, Yıldırım Bâyezid’in ölümünün intihar neticesinde olduğudur.
Soru 15: Ankara Savaşı’nın Osmanlı tarihinin gelişimine etkisi ne oldu?
https://preview.redd.it/3rsv7xi666zc1.jpg?width=544&format=pjpg&auto=webp&s=f2da4a8040ca57275d92d09f75749f5198a38c3f
​
Ankara Savaşı, Osmanlı tarihinin ilk dönemlerinin en önemli başarısızlı‐ ğıdır. Bu mağlubiyet yüzünden, adım adım büyük zorluklarla kurulan Osmanlı Beyliği bölünme ve dağılma tehlikesiyle karşı karşıya geldi. 11 yıl boyunca Yıldırım’ın oğulları arasında devam eden mücadelelerle dolu Fetret Devri, 1413’te Çelebi Mehmed tek başına bütün kardeşlerini mağlup ederek tahta geçmesi ile sona ermiş olarak anlatılır. Ancak devletin bölünme ve dağılma tehlikesinden uzaklaşması bu kadar kolay olmadı. Gerek hanedan üyeleri, gerekse Anadolu beylikleri ve Balkanlar’dan gelen Haçlı tehlikesi Osmanlı İmparatorluğu’nu Çelebi Mehmed’den sonra da ciddi olarak tehdit etmeye devam etti. Halil İnalcık, Fetret Devri’nin gerçek manada 1453’te İstanbul’un fethi ile bittiğini belirtmektedir. Tarihçiler genellikle Ankara Savaşı’nın sonuçları olarak Yıldırım döne‐ minde ele geçirilen toprakların, ancak yıllar sonra tekrar ele geçirilebildiğini ve İstanbul’un fethinin geciktiğini belirtirler. Yıldırım zamanında Anadolu’nun büyük bir kısmı fethedilmişti. Bu toprakların çoğu elden çıktı ve ortadan kaldı rılmış beylikler tekrar kuruldu. Ayrıca bu savaştan sonra Rumeli’de de, başta Selanik olmak üzere bir kısım Osmanlı toprakları kaybedildi. Yıldırım’ın fethettiği yerlerin tamamının Osmanlı İmparatorluğu tarafından tekrar ele geçirilmesi, Yavuz Sultan Selim zamanına kadar sürdü. İstanbul büyük bir ihtimalle bu dönemde Osmanlılar’ın eline geçecekken, ancak 50 yıl sonra alınabildi. Bütün bunlar olumsuz sonuçlar olarak görünür. Fakat Yıldırım zamanındaki geniş fetih hareketleri incelendiğinde, bu durumun sağlıklı bir gelişme olmadığı anlaşılmaktadır. Osmanlı Beyliği’nin ilk dönemlerinde fetihler tedrici olarak ve zamana yayılmış bir şekilde gerçekleştirilmişti. Ayrıca çok uygun şartlar oluşmadıkça ve mecbur kalınmadıkça Anadolu’daki diğer Türk beyliklerinin topraklarına müdahale edilmemişti. Yıldırım zamanında Müslüman beyliklere karşı yürütülen mücadele, Osmanlılar’ın “Gazi” kimliğinin diğer Müslümanlar üzerindeki saygınlığını zedeledi. Ayrıca Osmanlı İmparatorluğu’nun Doğu Anadolu’daki genişlemesi Memlükler ile aralarının açılmasına sebep olduğu gibi, Timur’un da Anadolu üzerine yürümesine davetiye çıkarmıştı.
Osmanlı İmparatorluğu bu yenilgiden önemli dersler çıkardı. İyice kuvvet lenene kadar geniş çaplı fetih hareketlerine bir daha girişilmedi. Özellikle Doğu Anadolu’dan uzak duruldu. Ayrıca tahta aday hanedan üyelerinin sayısının fazla olmasının ne tür karışıklıklara sebebiyet verdiği çok açık bir şekilde görüldü. Bu yüzden “kardeş katli” bir süre sonra kanunlaştı.